BHP – nowoczesne rozwiązania i dobre praktyki

Na początku października odbyły się XVII Warsztaty EVISA, w których wzięło udział 15 firm oraz 29 uczestników. Czy w firmach jest możliwa otwarta komunikacja o sprawach BHP?

W czasie trwania XVII Warsztatów EVISA odbyły: się 3 miniwarsztaty, 8 prezentacji firm oraz tradycyjnie Rajd EVISA. Od wielu lat tematyka warsztatów w bardzo dużym stopniu jest kreowana przez samych uczestników na dwa sposoby: prezentacje uczestników oraz zgłaszanie tematów, które warto przedyskutować. W ten sposób można uzyskać zadowalający przegląd, o czym warto rozmawiać. Trzy miniwarsztaty zostały ustawione w następującej kolejności: Włodzimierz Biel (DNV GL Business Assurance Poland): „Różne wymiary przywództwa. Co i dlaczego jest ważne dla skutecznych liderów?”, Alicja Matecka (Mentor Poznań): „Komunikacja kluczem do skutecznego zarządzania BHP” oraz Jerzy Karczewski: „Ekonomiczne aspekty BHP. Ilościowa ocena ryzyka”. Kolejność nie była przypadkowa: od wymagań ISO 45001, czyli czego oczekuje się od systemu zarządzania BHP, poprzez tematy „miękkie”, komunikacja, zmiana postaw, aż do ekonomicznego spojrzenia na zagadnienia BHP.

Przywództwo

W długo oczekiwanej normie ISO 45001 szczególny nacisk został położony na zagadnienia przywództwa. Wymienionych jest 13 wymagań dla najwyższego kierownictwa, a nie jest to jedyny punkt normy, w którym one występują. Część z nich opisuje, co należy zrobić, pozostałe, gdzie należy się zaangażować zgodnie z zasadą, że „nie można wymagać od podległych pracowników tego, czego sami nie robimy”. Możemy to też opisać: „przykład idzie z góry”. Sprowadza się do stwierdzenia, że najwyższe kierownictwo musi być liderem zmian w podejściu do zagadnień BHP. Jednocześnie należy zdawać sobie sprawę, że tego samego oczekujemy od całej kadry kierowniczej od poziomu najwyższego do bezpośrednich przełożonych. Wszyscy oni muszą być liderami BHP dla swoich podwładnych.

Budowa zaufania

Jednym z kluczowych zagadnień jest budowa zaufania. Lider BHP musi być postrzegany jako osoba wiarygodna, z którą o trudnych sprawach BHP można otwarcie rozmawiać. Można do niego mieć 100-proc. zaufanie, że przekazane informacje nie zostaną w żadnym wypadku wykorzystane do ukarania pracownika, tylko do szukania możliwości doskonalenia systemu BHP. Jak trudno jest taki poziom zaufania osiągnąć, świadczy to, że każdy na początku wdrażania programu, np. obserwacji behawioralnych, spotkał się ze stwierdzeniem rozmówcy „nie będę donosił na kolegów”. Zmiana tego nastawienia na przeciwstawne „otwarcie rozmawiamy o swoich błędach, ponieważ chcemy pracować bezpiecznie” wymaga wiele czasu, dobrego systemu motywacyjnego i kompetencji zespołu wdrażającego taki projekt. Dlatego warto było zapoznać się z częścią warsztatów EVISA poświęconą zachowaniom człowieka, które budują zaufanie i je rujnują. Bardzo ciekawy był też wzór pokazujący poziom zaufania na podstawie: wiarygodności, solidności, empatii oraz na ile orientujesz się na innych.

Gra symulacyjna

Warsztaty EVISA wspomagane były ćwiczeniami, z których jednym z najciekawszych była gra symulacyjna, w której pracownicy zostali podzieleni na trzy poziomy. Każdy poziom otrzymał inne instrukcje, a celem było wspólne rozwiązanie zadania, które znał tylko szef. Była to świetna ilustracja, jak trudna i ważna jest komunikacja, co było świetnym przejściem do następnych miniwarsztatów. W popołudniowej sesji dwie firmy przedstawiły swoje programy doskonalenia kultury bezpieczeństwa: program budowy świadomości – uważajmy na siebie wzajemnie – oparty na dobrze przemyślanym programie szkoleń (ArcelorMittal) oraz projekt BILA (SKF Polska). Obie prezentacje były bardzo ciekawe i udowodniły, że skuteczne doskonalenie kultury bezpieczeństwa jest możliwe i przynosi wyniki.

Komunikacja

Warto uświadomić sobie, jak mało czasu w szkoleniach BHP poświęcamy na tzw. tematy miękkie (komunikacja, współpraca, motywacja itd.). Powstaje w ten sposób luka, którą trudno później uzupełnić. Cała sztuka zmieniania postaw „od muszę do chcę”, szczególnie w odniesieniu do zagadnień BHP, jest bardzo trudna. Nie bez powodu modny stał się termin „open communication” w odniesieniu do spraw BHP – czy możemy i czy chcemy rozmawiać bez obaw ze wszystkimi na tematy BHP, począwszy od najwyższego kierownictwa, aż do pracowników liniowych. Czy w naszych firmach taka „otwarta komunikacja w sprawach BHP” jest możliwa i czy rzeczywiście funkcjonuje. Mottem miniwarsztatów było: „Nawet najwspanialsza myśl jest bezużyteczna, jeśli nie zostanie przekazana innym i zrozumiała przez nich.” Warsztaty EVISA prowadzone były w ten sposób, aby każdy z uczestników biorący udział w ćwiczeniach mógł sprawdzić swoje kompetencje w zakresie komunikacji. Oczywiście był zachęcany do poprawiania swojego stylu komunikacji, np. w odniesieniu do:

• zadawania pytań (chcemy się czegoś dowiedzieć, ale nie chcemy urazić rozmówcy);
• rozmów interwencyjnych (chcemy zmienić zachowanie rozmówcy na prawidłowe);
• pochwał (chcemy wyrazić uznanie – w jaki sposób, jak często).

Jednym z największych problemów jest „naturalny opór przeciw zmianom”. Równie trudnym zagadnieniem jest „niechęć do angażowania się”. Wydaje się, że kluczem do sukcesu może być skuteczna komunikacja, aby ludzie zrozumieli istotę proponowanych zmian i żeby byli skłonni do zaangażowania się w ten proces. Tacy ludzie jako liderzy (formalni bądź nieformalni) będą niezwykle cenni przy wprowadzaniu zmian. Trzeba ich tylko znaleźć, zachęcić i skutecznie wspierać.

Galeria

Zobacz więcej