Ocena miejsca pracy: stres i wypalenie wciąż powszechne - Behapowcy

Wyszukaj w serwisie

Aktualna ocena miejsca pracy: stres, wypalenie i znaczenie warunków psychospołecznych

W 2025 r. niemal połowa pracowników potwierdziła, że w ich miejscu pracy wystarczająco dużą uwagę przykłada się do stworzenia dobrych warunków psychospołecznych – dobrej atmosfery pracy, dobrych warunków pracy (47%). Nieco bardziej przekonani są o tym zarządzający, gdyż stanowisko to popiera 56% z nich.

ocena miejsca pracy
fot. iStock

Czytaj również: Prawne i faktyczne ramy dokształcania pracowników

Spostrzeżenia na temat warunków psychospołecznych w pracy nie zmieniły się na przestrzeni sześciu lat. W 2019 r. 50% pracowników uważało, że ich firma dba o dobrą atmosferę, a także warunki w pracy, nieznacznie silniej zdanie to wyrażali wtedy zarządzający (57%).

WARTO WIEDZIEĆ!

Pracownicy w wieku 18–24 lata częściej niż inni pracują w miejscach, gdzie szczególną uwagę przykłada się do dobrych warunków psychospołecznych – aż 13% z nich wskazuje, że zdecydowanie tak jest. Najrzadziej przyznali tak respondenci w grupie 55+.

Pracownicy

Większość pracowników ankietowanych w 2025 r. deklaruje, że nie bierze dodatkowych zwolnień lekarskich, jeśli ich stan zdrowia tego nie wymaga (81%), nie ma również problemów z otrzymaniem urlopu, kiedy tego potrzebuje, a na drodze nie stoją żadne obiektywne przeszkody (76%). Mając do wyboru poproszenie o pomoc swoich kolegów z pracy lub przełożonego, częściej zwracają się po wsparcie do swoich współpracowników (69% vs. 61%). Regularne przerwy w pracy robi nieco ponad połowa zatrudnionych (57%).

41% pracowników przyznaje, że przełożony pyta się o ich stan zdrowia i samopoczucia, a 43% potwierdza, że interweniuje, kiedy widzi pogorszenie kondycji zdrowotnej pracownika.

WARTO WIEDZIEĆ!

Mężczyźni rzadziej niż kobiety deklarują, że mogą zwrócić się z prośbą o pomoc do swoich współpracowników.*

*Dane dotyczą pracowników.

W 2025 r. pracownicy przyznają, że długie zwolnienia lekarskie nie są mile widziane w ich miejscu pracy (67%). Nie chcąc się narazić, część personelu podejmuje decyzję o świadczeniu pracy w trakcie zwolnienia lekarskiego (43%). Nieco ponad połowa zatrudnionych stwierdza, że pracownicy narzekają na warunki pracy (53%), a 49% ujawnia, że dochodzi do rezygnacji z pracy właśnie z powodu warunków pracy takich jak stres, presja czy godziny pracy, a rotacja zatrudnienia jest duża (46%). Jeden na trzech pracowników zauważa, że pracownicy często pracują ponad normę bez żadnego dodatkowego wynagrodzenia (32%). Pracodawca, który nakłania do świadczenia pracy podczas zwolnienia lekarskiego występuje w przypadku jednego na pięciu pracowników (21%).

Analizując zmiany, które zaszły w przeciągu ostatnich sześciu lat, zaobserwowano jedną istotną statystycznie, korzystną różnicę. Mianowicie, znacznie mniej pracowników (32%) w 2025 r. odnotowuje obecność zjawiska bezpłatnych nadgodzin w pracy, niż miało to miejsce w 2019 r. (42%).

W 2025 r. wzrósł odsetek pracowników, którzy uważają, że długie zwolnienia lekarskie są niemile widziane (Pracownicy’25: 67% vs. Pracownicy’19: 62%). Pracownicy wskazywali, że na warunki pracy narzeka o 5 punktów procentowych mniej pracowników niż w 2019 r. (Pracownicy’25: 53% vs. Pracownicy’19: 58%). Zmniejszyła się także rotacja zatrudnienia (Pracownicy’25: 46% vs. Pracownicy’19: 52%).

Komentarz eksperta

W 2025 r. pracownicy częściej niż w 2019 r. dbają o równowagę między obowiązkami a odpoczynkiem – częściej korzystają z urlopu, jeśli nie ma ku temu obiektywnych przeszkód (76% vs. 64%*), częściej robią regularne przerwy w pracy (57% vs. 49%*) oraz rzadziej podejmują się nieodpłatnej pracy po godzinach (68% vs. 58%). Z drugiej strony, ogólna ocena sytuacji w miejscu pracy nie jest jednoznacznie pozytywna. Blisko połowa badanych wskazuje, że w ich firmie zdarza się rezygnacja z pracy z powodu warunków takich jak stres, presja czy godziny pracy (49%), a ponad połowa zauważa, że pracownicy narzekają na te warunki (53%). Aż 46% wskazuje, że rotacja zatrudnienia jest duża. Wyniki sugerują, że choć rośnie świadomość po- trzeby odpoczynku i lepszego zarządzania czasem, problemy strukturalne związane z organizacją i kulturą pracy pozostają poważnym źródłem frustracji dla pracowników.

ER
Elżbieta Rogowska
Członek Zarządu Stowarzyszenia Koalicja Bezpieczni w Pracy, V-ce Prezes PW Krystian

Zarządzający

Relacje z pracownikami i wsparcie zespołu

W 2025 r. niemal wszyscy zarządzający są przekonani, że ich podwładni wiedzą, że mogą się do nich zwrócić z prośbą o pomoc (90%). Twierdzą także, że pracownicy otrzymują urlop zawsze, kiedy tego potrzebują, a nie ma ku temu żadnych obiektywnych przeszkód (88%). Zarządzający nie biorą dodatkowych zwolnień, jeśli ich stan zdrowia tego nie wymaga (89%). Interweniują w momencie, kiedy widzą, że stan zdrowia czy samopoczucie pracownika ulega pogorszeniu (85%) oraz pytają swoich członków zespołu o ich samopoczucie (78%).

Osoby na stanowiskach kierowniczych częściej dbają o to, by ich podwładni korzystali z regularnych przerw (76%) niż o własny czas przeznaczony na odpoczynek w pracy (67%). Zarządzający nie podejrzewają swoich pracowników o symulowanie chorób w celu wzięcia dnia wolnego – 69% uważa, że takie sytuacje nie zdarzają się u nich w zespole.

Presja i wyzwania w pracy menedżera

Zgodnie z odpowiedziami zarządzających w 2025 r., 67% odczuwa dużą presję wynikającą z zarządzania zespołem. Dla 45% brakuje zorganizowanych okazji do współpracy lub wymiany doświadczeń z innymi zespołami, a 44% wskazuje, że niekiedy działania jednych zespołów utrudniają pracę innym zespołom. Dla niektórych liderów cele, które otrzymują, są często trudne do osiągnięcia w zespole, którym kierują (41%).

Niemal 2/3 zarządzających przyznaje, że długie zwolnienia lekarskie nie są mile widziane (65%). Część z nich zauważa, że pracownicy sami podejmują decyzję o świadczeniu pracy podczas L4 (43%). 43% personelu rezygnuje z pracy z powodów jej warunków, a 38% mówi o tym głośno, narzekając na stres, presję czy godziny pracy. Problem bezpłatnych nadgodzin dostrzega 23% osób na stanowiskach kierowniczych, a 17% przyznaje, że pracodawca nakłania do świadczenia obowiązku pracy podczas zwolnienia lekarskiego.

W porównaniu z 2019 r. zarządzający dużo lepiej oceniają swoje aktualne miejsce pracy. Pracownicy nie zostają dłużej w pracy, by wykonywać bezpłatne nadgodziny (Zarządzający’25: 77% vs. Zarządzający’19: 52%; różnica: 25 pp.), nie narzekają już w tak dużym stopniu na warunki pracy (Zarządzający’25: 62% vs. Zarządzający’19: 43%; różnica: 19pp.), a rotacja zatrudnienia spadła z poziomu 58% (Zarządzający’19) do 40% (Zarządzający’25; różnica: 18 pp.).

W znacznie mniejszym stopniu obserwuje się zjawisko nakłaniania przez pracodawcę do świadczenia obowiązku pracy podczas zwolnienia lekarskiego (Zarządzający’25: 17% vs. Zarządzający’19: 31%; różnica: 14 pp.) oraz istotnie rzadziej dochodzi do rezygnacji z pracy z powodu warunków w niej panujących (Zarządzający’25: 43% vs. Zarządzający’19: 55%; różnica: 12 pp.).

Komentarz eksperta

Świadomość mobbingu i procedur antymobbingowych

Jak wskazują wyniki omawianego badania, mimo że większość pracowników i menedżerów potrafi zidentyfikować mobbing, to jednak zmniejszyła się świadomość terminologii wśród pracowników, co może utrudniać skuteczne reagowanie. Ważnym aspektem jest też niewystarczająca wiedza pracowników o obowiązujących procedurach antymobbingowych, co może utrudniać interwencję. Jednocześnie dane wskazują, że najbardziej powszechnym problemem psychospołecznym jest nieodpowiednie traktowanie przez przełożonych.

Stres i wypalenie zawodowe

Sytuacje te negatywnie wpływają na samoocenę, zdrowie psychiczne czy poczucie własnej wartości, co może skutkować wypaleniem zawodowym lub obniżeniem efektywności. Stres w miejscu pracy to coraz bardziej powszechne zjawisko, głównie z powodu nadmiaru obowiązków. Niewiele firm podejmuje aktywne działania mające na celu przeciwdziałanie zagrożeniom psychospołecznym, a udział w szkoleniach BHP rzadziej obejmuje tematy związane z tymi zagrożeniami.

Jak zapobiegać wypaleniu i dbać o zdrowie psychiczne

Mobbing, przemęczenie i wypalenie zawodowe to poważne problemy, które mogą znacząco wpłynąć na jakość życia oraz zdrowie pracowników. Ważna jest umiejętność rozpoznawania objawów i zauważanie różnic między tymi stanami. Kluczowym elementem jest zapobieganie poprzez świadome życie, efektywne zarządzanie czasem, asertywność, regularną aktywność fizyczną oraz poszukiwanie wsparcia w relacjach z innymi. Regeneracja jest niezbędna – należy dbać o chwile dla siebie, jak na przykład praktykę mindfulness, rozwijanie pasji czy uczestnictwo w zajęciach, które przynoszą radość.

Rola ZUS w prewencji zdrowotnej

Dzięki działaniom prewencyjnym Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), pomaga ubezpieczonym utrzymać zdolność do pracy przez cały okres trwania aktywności zawodowej. W ramach swoich usług, ZUS realizuje działania skierowane bezpośrednio do ubezpieczonych, takie jak rehabilitacja lecznicza. Rehabilitacja obejmuje różne schorzenia, w tym również te związane ze zmęczeniem czy czynnikami zawodowymi. ZUS prowadzi też inicjatywy skierowane do pracodawców, organizując konkursy na dofinansowanie projektów poprawiających bezpieczeństwo i warunki pracy.

MG
Mariusz Gawrych
Lekarz w Departamencie Prewencji i Rehabilitacji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Pracownicy i zarządzający

Respondenci zostali poproszeni o dokonanie wyboru między dwiema hipotetycznymi ofertami pracy. Pierwsza oferta zakłada wyższe wynagrodzenie, ale wiąże się z mniej korzystnymi warunkami psychospołecznymi – większym tempem pracy, stresem i presją. Druga oferta przewiduje niższą pensję (o około 15-20% mniej), ale zapewnia lepsze warunki psychospołeczne – mniejsze obciążenie psychiczne, spokojniejsze środowisko pracy i mniejszy stres.

Wybory pracowników i zarządzających

Większość pracowników ankietowanych w 2025 r. zdecydowałoby się na drugą propozycję, czyli niższe wynagrodzenie, lepsze warunki psychospołeczne (72%). Zarządzającym również bardziej odpowiada druga oferta (66%).

Na przestrzeni ostatnich sześciu lat nie zmieniła się przewaga czynników psychospołecznych nad pensją. Jednocześnie można dostrzec wzrost znaczenia wynagrodzenia. Pracownicy w 2025 r. częściej wybraliby wyższą płacę niż pracownicy w 2019 r. (Pracownicy’25: 28% vs. Pracownicy’19: 23%), podobnie jak zarządzający (Zarządzający’25: 24% vs. Zarządzający’19: 30%).

WARTO WIEDZIEĆ!

Najliczniejszą grupą wiekową, która wolałaby wybrać ofertę pracy z niższą płacą, ale lepszymi warunkami psychospołecznymi byli pracownicy powyżej 55. roku życia. Najrzadziej taką decyzję podjęliby pracownicy w wieku 18-24 lat.

Może Cię również zainteresować: BHP w erze cyfrowej: Polityki, luki prawne i wspólny wysiłek

Źródło: Koalicja Bezpieczni w Pracy

Sklep

Promotor BHP (prenumerata)

Promotor BHP (prenumerata)

264,00 zł

Kup teraz
Kultura bezpieczeństwa

Kultura bezpieczeństwa

69,00 zł

Kup teraz
Wypadki ciężkie i śmiertelne

Wypadki ciężkie i śmiertelne

99,00 zł

Kup teraz
Wypadki w zakładach produkcyjnych. Case study

Wypadki w zakładach produkcyjnych. Case study

99,00 zł

Kup teraz
Oceny ryzyka zawodowego

Oceny ryzyka zawodowego

99,00 zł

Kup teraz
101 dobrych praktyk BHP. Tom 3 (album)

101 dobrych praktyk BHP. Tom 3 (album)

149,00 zł

Kup teraz
101 dobrych praktyk BHP. Tom 4 (album)

101 dobrych praktyk BHP. Tom 4 (album)

149,00 zł

Kup teraz
Bezpieczna produkcja (e-book)

Bezpieczna produkcja (e-book)

59,00 zł

Kup teraz
Poznaj nasze serwisy