Ryzyko zawodowe na stanowisku pilarz-drwal. Metoda matrycy ryzyka wg Polskiej Normy PN-N-18002:2011 dla niemierzalnych czynników środowiska pracy
Identyfikacja zagrożeń charakterystycznych na stanowisku pilarz-drwal
Identyfikacja zagrożeń zawodowych na stanowisku pilarz-drwal jest uzależniona od zakresu zadań wykonywanych przez pracowników zatrudnionych na tych stanowiskach w poszczególnych zakładach pracy. Zagrożenia te są zatem efektem występujących warunków środowiska pracy i zakresu wykonywanych czynności i są klasyfikowane jako zagrożenia czynnikami fizycznymi, chemicznymi, biologicznymi i psychofizycznymi, które ze względu na oddziaływanie na pracowników mają charakter niebezpieczny, szkodliwy i uciążliwy.
Mając na uwadze różnorodność zagrożeń zawodowych charakterystycznych dla stanowiska pilarz-drwal autor dokonał próby ich usystematyzowania. W tab. 1 przedstawiono czynniki fizyczne, biologiczne, chemiczne i psychofizyczne z uwzględnieniem szczególnych zagrożeń dla tego stanowiska.
Czynniki fizyczne
Czynniki fizyczne na stanowisku pilarz-drwal stanowią podstawową grupę zagrożenia wraz z zagrożeniami psychofizycznymi. Te o charakterze mechanicznym, które dotyczą przemieszczających się maszyn i pojazdów w warunkach terenowych, realizowanym transportem w przestrzeni leśnej, polnej, drogach leśnych i innych nieutwardzonych terenach, są elementarnymi zagrożeniami.
Następnie należy wskazać zagrożenia czynnikami fizycznymi, które są związane z występowaniem ruchomych, niestabilnych, spadających przedmiotów pracy, jak również występowaniem ruchomych, ostrych części narzędzi napędzanych mechanicznie. Należy podkreślić, że praca na tym stanowisku wiąże się także z narażeniem na takie czynniki fizyczne jak drgania mechaniczne, hałas i pyły. To szerokie spektrum czynników fizycznych w pewien komplementarny sposób współistnieje z czynnikami psychofizycznymi, które mają charakter obciążający w sposób statyczny i dynamiczny.
Warto podkreślić, że sposoby wykonywania pracy na tym stanowisku, w szczególności z wykorzystaniem narzędzi przenośnych, stanowią duże obciążenia wynikające w dużej mierze z wymuszonej pozycji ciała oraz obciążeń ruchowych.
Zagrożenia chemiczne
Według oceny autora tego artykułu, marginalne znaczenie mają na tym stanowisku zagrożenia chemiczne, do których w subiektywnym procesie kwalifikacji zagrożeń można zaliczyć: etylinę, olej napędowy, olej silnikowy, smary maszynowe lub smary ogólnego zastosowania. Pomijanie tego zagrożenia związanego ze szkodliwymi konsekwencjami dla zdrowia lub życia pracownika wynika z intencyjnego charakteru wykonywanych czynności z udziałem paliw i substancji smarujących oraz minimalnego czasu narażenia, wynikającego z pomocniczego procesu uzupełnienia niewielkich ilości paliwa lub oleju, a także smarowania części roboczych narzędzi mechanicznych niewielkimi porcjami smarów.
W przypadku stosowania się do podstawowych zasad bezpieczeństwa zalecanych przez producenta paliw i smarów nie stanowią one szkodliwości, a w pomocniczym procesie pracy również nie wpływają na poziom bezpieczeństwa. Stawianie tych substancji w świetle zagrożenia dla człowieka może stanowić nadużycie, które w szacowaniu ryzyka zawodowego będzie miało nieznaczący poziom. W przypadku niezastosowania się przez pracownika do zalecanych środków ochrony, konsekwencje nie będą stanowiły dla pracownika istotnych szkodliwości lub drastycznego zagrożenia. Odmiennie sytuacja będzie wyglądała w takich procesach pracy, w których paliwo lub smar są podstawowymi przedmiotami pracy.