Ryzyko zawodowe na stanowisku pilarz-drwal. Metoda matrycy ryzyka wg Polskiej Normy PN-N-18002:2011 dla niemierzalnych czynników środowiska pracy

Różnorodność prac wykonywanych przez pilarza-drwala sprawia, że ocena ryzyka zawodowego tego stanowiska jest złożona i musi uwzględniać szereg czynników mających charakter zagrożeń zawodowych.

Zakres prac wykonywanych przez pilarza-drwala obejmuje zadania z dziedziny zagospodarowania lasu, pozyskiwania i transportu drewna, a także eksploatacji i obsługi urządzeń technicznych wykorzystywanych przy wykonywaniu tych robót. Już sama próba przedstawienia stanowiska pracy pilarza-drwala oddaje wyjątkową specyfikę prac, jakie wykonywane są przez tych pracowników, a ich charakter powoduje, że są to przede wszystkim prace szczególnie niebezpieczne. Jakie czynniki należy wziąć pod uwagę przygotowując ocenę ryzyka zawodowego na stanowisku pilarz-drwal?

Charakterystyka stanowiska pracy

Jednym z podstawowych elementów charakterystyki pracy pilarza-drwala jest określenie jego stanowiska pracy. Ogólną definicję stanowiska pracy odnajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy [3]. W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na § 2 ust. 7b cytowanego rozporządzenia, gdzie zdefiniowano miejsce pracy, którym jest przestrzeń wyznaczona przez pracodawcę, do której pracownik ma dostęp w związku z wykonywaną pracą, a następnie na regulacje zawarte w § 2 ust. 8 tego rozporządzenia, w którym zdefiniowano pojęcie stanowiska pracy.

Stanowiskiem pracy jest zatem przestrzeń pracy wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę. Z kolei, mając na uwadze zakres wykonywanych prac przez pilarza-drwala, które w ogóle dotyczą zagospodarowania lasu, pozyskania i transportu drewna oraz eksploatacji i obsługi różnych maszyn i urządzeń technicznych, należy przyjąć, że w głównej mierze miejscem pracy jest otwarta przestrzeń leśna, teren zalesiony, drogi leśne, pasy przeciwpożarowe, jak również pobocza dróg w pobliżu lasu, a także tereny łąk i pól przeznaczonych do zalesiania, jak również inne tereny, na których prowadzone są prace przez pilarzy-drwali.

Co do stanowiska pracy, będzie nią przestrzeń, w której wykonywana jest praca. Ze względu na zmienny charakter lokalizacyjny, przestrzeń pracy będzie również zmienna ze względu na zmienne położenie przedmiotów pracy. Definicje nie należą w tym przypadku do prostych, jednak są bardzo ważne dla określenia charakterystyki zagrożeń w środowisku pracy.

Zakres prac wykonywanych na stanowisku pilarz-drwal

Na podstawie § 2 i § 22 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2006 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu niektórych prac z zakresu gospodarki leśnej [5], należy przyjąć, że podstawowy zakres prac pilarza-drwala dotyczy okrzesywania, przerzynki, zrywki drewna, usuwania drzew poprzez ich ścinkę i obalanie. Należy również wziąć pod uwagę regulacje § 7 przywołanego rozporządzenia [5], gdzie wskazano, że w przypadku prac polegających na zagospodarowaniu lasu do kompetencji zadań pilarza-drwala należą także prace polegające na zbiorze szyszek, nasion i pędów drzew.

Maszyny, narzędzia i sprzęt pomocniczy na stanowisku pilarz-drwal

Do realizowania swoich zadań pilarz-drwal może wykorzystywać między innymi następujące maszyny, narzędzia i sprzęt pomocniczy:

1. narzędzia ręczne: siekierki, piły ręczne, obcinarki, kosy ręczne, tasaki, kliny, liny, łańcuchy;
2. narzędzia mechaniczne: pilarki spalinowe, kosy spalinowe, przycinarki spalinowe;
3. maszyny wielooperacyjne: maszyny ścinkowo-układające, maszyny ścinkowo-zrywkowe, maszyny okrzesująco-przerzynające (procesory), maszyny ścinkowo-okrzesująco-przerzynające (harwestery), samojezdne rąbarki z pojemnikami na zrąbki;
4. sprzęt pomocniczy: pojazdy mechaniczne do transportu, podnośniki mechaniczne, drabiny, pomosty, a także inny sprzęt pomocniczy.

Galeria

Zobacz więcej