Doskonalenie systemów zarządzania BHP z uwzględnieniem wymagań normy PN-ISO 45001:2018. Cz. I

Czynniki sukcesu systemu zarządzania BHP

Zgodnie z normą PN-ISO 45001:2018 czynniki sukcesu to przede wszystkim:

• przywództwo najwyższego kierownictwa, zaangażowanie i odpowiedzialność,
• opracowanie, prowadzenie i promowanie przez najwyższe kierownictwo kultury organizacji, która wspiera zamierzone wyniki systemu zarządzania BHP,
• komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna w zakresie BHP,
• konsultacje i współudział pracowników oraz przedstawicieli pracowników,
• przydzielanie niezbędnych zasobów dla utrzymania systemu zarządzania BHP,
• polityka w zakresie BHP, zgodna z ogólnymi celami strategicznymi i kierunkiem polityki organizacji,
• skuteczny proces identyfikacji zagrożeń i nadzorowania ryzyka związanego z BHP oraz wykorzystywania szans związanych z BHP,
• ciągłe ocenianie działania i monitorowanie systemu zarządzania BHP w celu poprawy wyników BHP,
• integracja systemu zarządzania BHP z procesami biznesowymi organizacji,
• cele BHP, które są zgodne z polityką BHP i uwzględniają zagrożenia organizacji oraz ryzyka i szanse w zakresie BHP,
• zgodność z wymogami prawnymi i innymi.

Według normy poziom szczegółowości, złożoność, zakres udokumentowanych informacji i zasoby potrzebne do zapewnienia sukcesu systemu zarządzania BHP w organizacji będą zależały od wielu czynników, takich jak:

• kontekst organizacji (np.: liczba pracowników, wielkość, położenie geograficzne, kultura, wymagania prawne i inne wymagania),
• zakres systemu zarządzania BHP organizacji,
• charakter działalności organizacji i związane z nią ryzyko dotyczące BHP.

Norma ISO 45001:2018 nie zawiera wymagań specyficznych dla takich obszarów jak: jakość, odpowiedzialność społeczna, ochrona środowiska, bezpieczeństwo lub zarządzanie finansami. Choć elementy SZBHP wg tej normy można dostosować do innych systemów zarządzania lub zintegrować je z nimi.

Nowe podejście procesowe oparte na zarządzaniu ryzykiem i szansami

Jedna z istotniejszych zmian, które wprowadza norma ISO 45001:2018 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy – Wymagania i wytyczne stosowania w porównaniu do norm PN-N-18001:2004 oraz OHSAS 18001:2007 to podejście procesowe oparte na zarządzaniu ryzykiem i szansami. Znana z poprzednich norm koncepcja Planuj – Wykonaj – Sprawdź – Działaj (PDCA – rys. 1) jest interakcyjnym procesem wykorzystywanym przez organizacje do osiągnięcia ciągłego doskonalenia. Może być zastosowana w systemie zarządzania BHP jako całości, jak i w jego poszczególnych elementach w następujący sposób:

• planuj – określaj i oceniaj ryzyko związane z BHP, określaj szanse w zakresie BHP i inne ryzyko i szanse związane z systemem zarządzania BHP, ustalaj cele i procesy BHP niezbędne do osiągnięcia wyników zgodnych z polityką BHP organizacji;
• wykonaj – wdrażaj procesy zgodnie z planem;
• sprawdź – monitoruj i mierz działania i procesy w odniesieniu do polityki i celów BHP oraz przedstawiaj i raportuj wyniki;
• działaj – podejmuj działania w celu ciągłego doskonalenia efektów w zakresie BHP w celu osiągnięcia zakładanych rezultatów.

Załącznik A (informacyjny) – wytyczne stosowania normy ISO 45001:2018

Załącznik A (informacyjny), będący integralną częścią normy ISO 45001:2018, przedstawia wyjaśnienia mające na celu zapobieganie błędnej interpretacji wymagań zawartych w ww. normie. Pomimo że wyjaśnienia te odnoszą się do wymagań normy i są z nimi spójne, nie należy traktować ich jako poszerzanie, zawężanie ani też w jakikolwiek sposób modyfikowanie tych wymagań. W rozdziale 4 normy zawarto również informacje oznaczone jako „UWAGA”, które służą jako wskazówki w zrozumieniu lub wyjaśnieniu powiązanego wymagania. Natomiast „Uwagi do hasła” użyte w rozdziale 3 normy zawierają dodatkowe informacje uzupełniające dane terminologiczne. Mogą one zawierać postanowienia dotyczące stosowania terminów. Wymagania niniejszego dokumentu powinno się postrzegać w sposób systemowy. Nie zaleca się ich rozpatrywać osobno. Mogą zachodzić wzajemne relacje pomiędzy wymaganiami w jednym rozdziale a wymaganiami w innych rozdziałach. Ciekawą i istotną informacją wynikającą z wytycznych jest stosowanie form słownych do określenia poziomu wymagań, i tak:

• „powinien, należy” oznaczają wymaganie,
• „zaleca się” oznacza zalecenie,
• „dopuszcza się” oznacza dopuszczenie,
• „może” oznacza możliwość lub zdolność.

Galeria