Sztuka zarządzania grupą – komunikacja i motywacja – cz. II

Rola lidera w procesie grupowym

Grupą zarządza lider, który ustala: zasady, plan zebrań, terminy spotkań, politykę grupy – jest ekspertem, przedstawicielem grupy na zewnątrz, kształtuje relacje między pracownikami, chwali, krytykuje, przydziela funkcje i role zadaniowe. Tak więc osoba prowadząca grupę powinna umieć wywierać wpływ na zachowanie jej członków, ponieważ jej zadaniem jest doprowadzenie grupy do zrealizowania celu grupowego. Istotna jest umiejętność rozpoznania psychospołecznej sytuacji w grupie i wpłynięcia na nią. W prowadzeniu grupy można posłużyć się modelem opracowanym przez Libermana, Yaloma i Milesa. Model opracowany został w ramach badań nad grupami interakcyjnymi, mimo to jednak może on być swobodnie wykorzystywany w prowadzeniu każdej grupy.

W modelu Liebermana, Yaloma i Milesa podczas kierowania grupą ważne są cztery elementy:

• Wyrażanie osobistego szacunku – podstawą tego wymiaru jest akceptowanie uczestników grupy takimi, jakimi są, i autentyczne zainteresowanie każdą osobą uczestniczącą w grupie. Wymaga to cierpliwości, przyjaznego nastawienia do uczestników, ciepłego i otwartego stosunku do ich wypowiedzi i zachowań, a także ciepłych i przyjaznych gestów, które świadczą o wsparciu, akceptacji i dodają odwagi do wyrażania siebie. Podstawą przynależności do grupy jest poczucie bycia akceptowanym.
• Proponowanie wyjaśnień – obejmuje elementy wyjaśniania zależności między członkami grupy poprzez zadawanie pytań dotyczących aktualnej sytuacji grupy, interakcji, ich źródeł i możliwych konsekwencji poszczególnych zachowań. Celem jest to, by uczestnicy ocenili swoją aktualną sytuację w grupie, dostrzegli swój wpływ na to, jak ją kształtują, uświadomili sobie uczucia, jakie temu towarzyszą.
• Emocjonalna stymulacja – jest to wyrażanie przez prowadzącego swoich własnych uczuć, nastawienia i poglądów oraz konfrontowanie z nimi uczestników grupy. Wysoki poziom emocjonalnej stymulacji daje w efekcie bardzo osobisty styl prowadzenia grupy. Odkrycie swoich uczuć czy światopoglądu nakłania uczestników grupy do refleksji nad własnym postępowaniem, jego źródłami i konsekwencjami. Przyczynia się to również do ujawniania własnych uczuć i poglądów dla poszczególnych osób w grupie, co przyczynia się do wzrostu spójności i zaufania.
• Strukturyzacja – zadaniem prowadzącego jest takie zachowanie, dzięki któremu następuje ustalanie granic i wprowadzanie reguł postępowania. 

Komunikacja w grupie

Komunikacja, która buduje porozumienie w grupie, oparta jest na pewnych zasadach. Aby dobrze się komunikować, pracownik powinien potrafić:

• Uważnie słuchać.
• Mówić rzeczowo.
• Inicjować i podtrzymywać rozmowę.
• Z łatwością ujawniać swoje myśli i uczucia.
• Wyciszyć się i odprężyć podczas rozmowy.

Podczas komunikacji ważna jest umiejętność wyrażania swojego niezadowolenia. Krytyka, by mogła przynieść pożądane skutki w postaci przyjęcia jej, a w konsekwencji zmiany zachowania, powinna być jak najbardziej konkretna, należy więc przygotować się według następujących pytań:

• Co konkretnie dana osoba zrobiła źle?
• Jaki przykład potwierdza, że było to błędne postępowanie? 
• Co dokładnie w postępowaniu danej osoby jest niemożliwe do zaakceptowania?
• Jaki jest konkretny powód braku akceptacji tego zachowania?

Warto także zapoznać się z zasadami ułatwiającymi mierzenie się z krytyką:

• Przekonanie o życzliwości nadawcy komunikatu.
• Stawianie czoła problemowi.
• Uważne słuchanie.
• Szukanie rozwiązania problemu w sposób kreatywny.
• Otwartość na potrzeby i sugestie drugiej strony.
• Szczere rozmawianie o tym, co się nie udało.
• Dążenie do konstruktywnego i pozytywnego rozwiązania.

Galeria

Zobacz więcej