Metodyka nauczania zagadnień BHP cz. II

Metodę projektów zaliczamy do metod poszukujących. Trzy ostatnie podane tutaj metody nazwalibyśmy aktywizującymi. Projektem może być: model, referat, wystawa, film, audycja, inscenizacja itd. Końcowym efektem projektu jest tzw. raport, czyli forma pisemna dokumentująca pracę, oraz konkretny wytwór (model, film itd.). Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy nad projektem na forum klasy. Projekt powinien być zadany w formie pisemnego kontraktu. Literatura podkreśla wagę tego quasi-dokumentu. Uczeń (słuchacz), przyjmując „dokument” i potwierdzając go swoim podpisem, przyjmuje na siebie pewną odpowiedzialność przed nauczycielem i kolegami. Pełny kontrakt powinien zawierać:

• temat projektu,
• plan pracy,
• zadania dla poszczególnych członków grupy,
• określone sposoby realizacji,
• pomoce fachowe, np. literaturę,
• ustalony termin ukończenia,
• sposób prezentacji,
• kryteria oceny projektu.

Konsultacje z nauczycielem

Podczas pracy nad projektem uczniowie (słuchacze) konsultują się z nauczycielem w celu wyjaśnienia swoich wątpliwości czy też korekty ewentualnych pomyłek. W trakcie konsultacji nauczyciel może zasugerować pewne zmiany w projekcie, uzupełnić literaturę itd. Konsultacje zwiększają ponadto u uczniów świadomość ich wiedzy, a także jej braków, i dają nauczycielowi wgląd w motywy i proces nauki.

Oczywiście, jak w każdej formie nauczania, również w metodzie projektów jest miejsce na pewną improwizację. Nauczyciel powinien być tutaj elastyczny i musi umieć dostosować wymagania do zdolności uczniów oraz do konkretnych warunków w klasie. Kontrakt np. może być przedstawiony w formie uproszczonej, w notatkach ucznia i w celu podkreślenia jego wagi podpisany przez ucznia oraz nauczyciela. Po wykonaniu projektu uczniowie dokonują jego prezentacji na forum klasy (semestru, kursu). Jak już wspomniano, projektem może być referat opracowany na podstawie wcześniej ustalonego planu i w oparciu o podaną literaturę. Referat
może być poparty dodatkowo planszą, foliogramem, filmem itd. Tak też widzimy wykorzystanie metody projektów np. w nauczaniu zagadnień związanych z bezpieczeństwem, higieną i prawem pracy. W zależności od przedmiotu nauczania rodzaje projektów są bardziej zróżnicowane.

Metodyka nauczania zagadnień BHP – dyskusja

Nieodłącznym elementem tej prezentacji jest dyskusja, która ma na celu wyjaśnienie wątpliwości, poszerzenie tematu, sformułowanie wniosków. Jest to forma ważna w każdej praktycznie metodzie nauczania. W niektórych metodach dyskusja odgrywa mniejszą rolę, np. w metodzie nauczania programowanego. Najogólniej mówiąc, w metodzie tej materiał podzielony jest na dawki (porcje). W każdej dawce informacji są luki, które uzupełnia uczeń, mając możliwość natychmiastowej korekty odpowiedzi. Jest tu więc praca w dużej mierze indywidualna.

W innych z kolei metodach nauczania dyskusja odgrywa rolę decydującą. Tak jest np. w klasycznej metodzie nauczania problemowego. Rozwiązanie problemu głównego, po wyłonieniu z niego kilku problemów szczegółowych, przebiega głównie drogą dyskusji. Metoda ta została dokładnie opracowana przez W. Okonia i jego współpracowników.

Dyskusja a dyskurs

Według R.I. Arendsa należy odróżnić dyskusję od dyskursu. Słownikowe definicje obu pojęć są praktycznie identyczne. Jest to słowna wymiana poglądów na określony temat. Dyskurs stanowi, w odróżnieniu od dyskusji, swobodną wymianę zdań. Jest on bardzo ważny dla nauczyciela, gdyż pozwala mu na bieżąco kontrolować przyswajanie materiału nauczania przez uczniów. Dyskusja z kolei jest formą bardziej uporządkowaną od dyskursu. Istotną rolę spełnia zawsze prowadzący dyskusję, który ma następujące zadania:

Galeria