Metodyka nauczania zagadnień BHP cz. II

W drugiej części artykułu charakteryzujemy niektóre aktywizujące metody nauczania i omawiamy możliwe ich zastosowania praktyczne. W dalszym ciągu odpowiadamy na pytanie, jak wygląda metodyka nauczania zagadnień BHP.

Niektóre z omawianych poniżej metod, jak metoda projektów, mogą być stosowane praktycznie na lekcjach wszystkich przedmiotów. Inne, takie jak metoda przypadków, są stosowane na wybranych tylko przedmiotach, na przykład na zajęciach z bezpieczeństwa pracy. Większość przykładów praktycznych w tym artykule dotyczy właśnie zagadnień związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy. Zagadnienia te pojawiają się obecnie również na zajęciach z technologii w szkołach zawodowych. To, o czym piszemy, dotyczy także kursów związanych z BHP. Jak zatem wygląda metodyka nauczania zagadnień BHP?

Zasady nauczania według J.A. Komeńskiego

Do tradycyjnych zasad nauczania, podanych jeszcze przez J.A. Komeńskiego, takich jak: poglądowość, stopniowość, naśladownictwo i ćwiczenie, dodajemy jeszcze aktywność. Za aktywność ucznia w procesie nauczania uważamy jego współudział w zdobywaniu wiadomości i umiejętności, samodzielne dochodzenie do pojęć, praw i reguł, samodzielne rozwiązywanie problemów, większe tempo pracy i własną inicjatywę.

Metoda projektów

We współczesnej szkole stosuje się różne metody służące aktywizacji uczniów w procesie dydaktycznym. Zalicza się do nich m.in. metodę projektów. Wydawać by się mogło, że jest to całkiem nowa forma we współczesnej dydaktyce, chociaż naprawdę tak nie jest. Według T. Nowackiego początków metody projektów należy szukać w czasach, gdy dla młodego pokolenia główną drogą nauczania i wychowania było uczestnictwo w pracy. Nazwa „projekt” pojawiła się po raz pierwszy w amerykańskiej literaturze pedagogicznej na początku dwudziestego wieku. Zawsze chodziło tutaj jednak o projekty zorientowane na wytwarzanie produktów i na praktykę, głównie w dziedzinie rolnictwa i przemysłu. Również w Polsce metoda projektów znana jest od dawna. Prace dyplomowe w szkołach wyższych są właśnie projektami. Studenci (także
uczniowie) wykonujący te prace muszą wykazać się dużą dozą samodzielności, inicjatywy i dyscypliny. Nabywają także umiejętności korzystania z literatury fachowej.

W ostatnich latach metoda projektów została w Polsce odkryta na nowo. Zakres jej stosowania został poszerzony. Metoda ta jest przydatna już nie tylko przy opracowywaniu prac dyplomowych, jest ona również z powodzeniem stosowana w codziennej praktyce dydaktycznej. Wymaga ona co prawda od nauczyciela dużego wysiłku organizacyjnego na początku semestru, później jednak uczący zbiera owoce swej pracy. Czym dokładnie jest metoda projektów? Otóż jest to metoda nauczania i jednocześnie uczenia się. Uczeń lub grupa uczniów zdobywa wiadomości teoretyczne
lub umiejętności praktyczne podczas wykonywania projektu pod opieką
nauczyciela. Projekt może być realizowany w czasie kilku dni, tygodni, a nawet miesięcy, i może obejmować bardzo szeroki zakres zagadnień, czasem z kilku przedmiotów nauczania. Dlatego też nie mówimy o tym, że lekcja jest prowadzona metodą projektów, tylko że jest na niej realizowana metoda projektów.

Podział metod nauczania według B. Nawroczyńskiego

Podział metod nauczania według poszczególnych autorów jest różny. Wydaje nam się, że najbardziej rzeczowy jest zaproponowany przez B. Nawroczyńskiego podział na następujące metody: podające, poszukujące, dyskusyjne, laboratoryjne (praktyczne).

Galeria