Kolejne pytania i odpowiedzi ze specjalnej infolinii PIP dla powodzian
Czy do tych prac mają zastosowanie normy dźwigania i obowiązek wydawania instrukcji transportu?
Tak, do prac związanych z usuwaniem skutków powodzi mają zastosowanie normy dźwigania oraz istnieje obowiązek udostępnienia pracownikom aktualnych instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy. Ponadto, na podstawie § 3 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60 poz. 279, z późn. zm.) pracodawcy zobligowani są do zapewnienia posiłków profilaktycznych pracownikom zatrudnionym przy usuwaniu skutków klęsk żywiołowych i innych zdarzeń losowych.
Jak postąpić w przypadku gdy pracodawca utraci w wyniku powodzi dokumenty pracownicze? W jaki sposób ma uwiarygodnić fakt, że powódź zniszczyła taką dokumentację?
Stan powodzi na danym obszarze kraju jest zdarzeniem powszechnie znanym, niewymagającym jego udowodnienia. Pracodawca winien zatem powołać się na ten fakt oraz uprawdopodobnić w dowolny sposób, że został dotknięty powodzią. Uwiarygodnienie faktu utraty dokumentów przez pracodawcę jest możliwe wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi.
Fakt utraty przez pracodawcę dokumentacji pracowniczej w wyniku powodzi, nie zwalnia go z obowiązku jej odtworzenia. W tej kwestii – pomocniczo – znajduje zastosowanie uregulowanie zawarte w art. 9 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi, zgodnie z którym, w przypadku zniszczenia na skutek powodzi dokumentów niezbędnych do ustalenia świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych lub zaopatrzenia emerytalnego, przyjmuje się: wszelkie dokumenty oraz zeznania świadków pozwalające na udowodnienie okresów zatrudnienia (ubezpieczenia) oraz czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, macierzyństwa lub sprawowania opieki, a także wszelkie dokumenty pozwalające na udowodnienie wysokości ich podstawy wymiaru.
Jak należy rozumieć „faktyczną niemożność świadczenia pracy w związku z powodzią” usprawiedliwiającą nieobecność – czy, jeśli ktoś miał zalany dom, mieszkanie i musi posprzątać, będzie się to mieściło w tym pojęciu? Czy, jeśli główne drogi dojazdowe były nieprzejezdne, ale dało się dotrzeć do pracy np. pieszo bądź innymi okrężnymi drogami, to należy uznać pracownikowi nieobecność?
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi, faktyczna niemożność świadczenia pracy w związku z powodzią stanowi podstawę usprawiedliwienia nieobecności pracownika w pracy. Przepisy ustawy nie precyzują co dokładnie należy rozumieć pod pojęciem „faktycznej niemożności świadczenia pracy”. Biorąc pod uwagę cel ustawy, pojęcie to należałoby interpretować w sposób szeroki i objąć nim wszelkie zdarzenia i sytuacje, związane z powodzią, które uniemożliwiają pracownikowi świadczenie pracy, w szczególności zalanie budynku, czy też dróg dojazdowych. Nadmienić należy, że szczególne rozwiązania określone w ustawie mogą być stosowane tylko na terenach, na których wprowadzono stan klęski żywiołowej.