S. Hodur: Jakie środki ochrony indywidualnej są najlepsze?

Podstawą tzw. triady bezpieczeństwa jest konstruowanie i produkowanie maszyn bezpiecznych z samego założenia. Jak odpowiednio dobrać środki ochrony indywidualnej? W artykule zadajemy sobie również pytanie, dlaczego boimy się przyznać do niewiedzy w trudnych sytuacjach?

Pierwsza nasuwająca się odpowiedź na pytanie zawarte w tytule to stwierdzenie, że jest ono źle postawione, bo środki ochrony indywidualnej dobiera się przecież zależnie od rodzaju zagrożenia, od ograniczeń geometrycznych i czasowych. Z drugiej strony można usłyszeć (od specjalistów bhp), że np. najważniejsze jest urządzenie zatrzymywania awaryjnego. Czy prawda leży pośrodku? Raczej obok. I przepisy (dyrektywa maszynowa 2006/42/WE, dyrektywa narzędziowa 2009/104/WE), i normy (ISO 12100, ISO 14121-2) określają ścisłą hierarchię środków – tzw. triadę bezpieczeństwa, ale na jej szczycie bynajmniej nie stoi popularny „grzyb”.

1. Najskuteczniejszym sposobem uniknięcia zagrożenia jest likwidacja jego źródła. Użycie mniejszego siłownika, wykonanie ruchomego elementu tak, by nie było stref zgniatania – i może się okazać, że maszyna jest „wewnętrznie bezpieczna”, tzn. nie trzeba stosować żadnych dalszych środków ochronnych.
2. Jeśli jest to niemożliwe, stosuje się tzw. techniczne środki ochronne: osłony i urządzenia ochronne. Istotą środków technicznych jest to, że działają niezależnie od woli osoby zagrożonej. Najskuteczniejsze (i najtańsze) są osłony stałe, następnie osłony blokujące z ryglowaniem (zamkiem) i osłony blokujące bez ryglowania. Zasadniczą wadą zwykłej osłony blokującej (bez ryglowania) jest możliwość dostępu do strefy niebezpiecznej w każdej chwili – zabezpieczeniem pracownika jest tylko dostatecznie szybkie zatrzymanie ruchów niebezpiecznych. Taka sama jest zasada działania urządzeń ochronnych (kurtyn, mat, sterowania oburęcznego) – pomiędzy oper...