Ochrony bez ochrony?

Na rynku można znaleźć środki ochrony indywidualnej (ŚOI), które nie posiadają  prawidłowego certyfikatu, a ich nazwa lub poziomy skuteczności i klasy ochrony mogą wprowadzać użytkownika w błąd. Do takich wyrobów należy podchodzić z dużą ostrożnością, ponieważ nie ma pewności i potwierdzenia, czy spełniają lub w jakim zakresie stosowne wymagania. Jak je rozpoznać i jakie mogą być konsekwencje dla pracowników używających takich ochron?

Jak sprawdzić oznakowanie ŚOI? Obecnie środki ochrony podlegają wymaganiom Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie środków ochrony indywidualnej oraz uchylenia dyrektywy Rady 89/686/EWG. Dz. U. UE L 81/51 z 31.03.2016 r. co wiąże się z obowiązkiem posiadania przez producenta/importera stosownej dokumentacji; odpowiedniego oznakowania wyrobu; deklaracji zgodności UE oraz instrukcji (bez względu na kategorię), a dla wyrobów kategorii II i III certyfikatu badania typu UE (dla kategorii III dodatkowo powinien być sprawowany nadzór nad produkcją certyfikowanego wyrobu przez jednostkę notyfikowaną). Jednak wielu producentów nadal uważa, że nazywając wyrób np. „ubraniem roboczym” odsuwa od siebie odpowiedzialność.

Pracodawca ma obowiązek przeprowadzić dla każdego stanowiska pracy analizę ryzyka w celu identyfikacji zagrożeń występujących na tym stanowisku i doboru odpowiedniej ochrony. Ochronę pracownika można realizować w różny sposób. Jednym z nich jest stosowanie środków ochrony indywidualnej. Prawidłowy dobór ma istotne znaczenie z punku widzenia bezpieczeństwa użytkownika wykonującego określone czynności w miejscu pracy. Znając specyfikę danego stanowiska, zagrożenia, czas i sposób ekspozycji na zagrożenie, można dobrać odpowiedni środek ochrony indywidualnej chroniący, zarówno część ciała użytkownika lub jego ciało całkowicie, o odpowiednim poziomie skuteczności, do stosowania samodzielnie lub w połączeniu z innym środkiem ochrony lub wyposażeniem.

Wadliwe ŚOI a brak ochrony

Wadliwy środek ochrony indywidualnej oznacza, że nie zapewnia deklarowanego poziomu skuteczności, a zatem nie zapewnia ochrony przed danym zagrożeniem do jakiego go przeznaczono. Biorąc pod uwagę rodzaj ŚOI i sposób użycia może się okazać, że nie zapewnia on skutecznej ochrony w sytuacji zagrożenia, a zatem pracownik może być potencjalnie narażony na utratę zdrowia lub życia. W takiej sytuacji pracodawca ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 283 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p. Pracownik, jeśli używa ochrony prawidłowo, nie ponosi kary, jeżeli natomiast ze swojej winy nie używa jej lub używa niezgodnie z instrukcją, ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 100 § 2 pkt. 3 k.p. oraz art. 211 pkt. 1-7.

Producent lub importer, który nie przestrzega postanowień ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku, w szczególności wprowadza do obrotu wyrób lub oddaje do użytku wyrób niezgodny z wymaganiami, podlega karze pieniężnej określonej w przepisach art. 88-96 ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku.

Przez wprowadzenie na rynek należy rozumieć pierwsze udostępnienie środków ochrony indywidualnej na rynku unijnym, przy czym termin ten odnosi się do każdego pojedynczego egzemplarza środka ochrony indywidualnej.

Oznakowanie CE

Przed udostępnieniem ŚOI na rynku dystrybutorzy sprawdzają, czy środki posiadają oznakowanie CE, czy towarzyszą im wymagane instrukcje użytkowania i deklaracje zgodności UE w języku łatwo zrozumiałym dla konsumentów i innych użytkowników końcowych w państwie członkowskim, w którym ŚOI mają być udostępnione na rynku. Dodatkowo, ważne jest czy producent i importer spełnili wymagania określone odpowiednio w art. 8 ust. 5 i 6 oraz w art. 10 ust. 3. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia 9 marca 2016 r.

Producent zobowiązuje się umieścić na ŚOI, a jeżeli nie jest to możliwe na opakowaniu ŚOI lub w dokumencie towarzyszącym ŚOI swoją nazwę, zarejestrowaną nazwę handlową lub zarejestrowany znak towarowy oraz adres pocztowy, pod którym można się z nimi skontaktować. Adres wskazuje jedno miejsce, w którym można skontaktować się z producentem.

Producenci zapewniają, aby wprowadzane przez nich do obrotu ŚOI posiadały nazwę typu, numer partii lub serii lub inną informacją umożliwiającą ich identyfikację lub — w przypadku gdy nie pozwala na to wielkość lub charakter ŚOI — aby wymagane informacje były umieszczone na opakowaniu lub w dokumencie towarzyszącym ŚOI. Wyjątkiem są np. ochronniki słuchu – zbyt małych rozmiarów wyrób aby umieścić na nim wymagane informacje.

Galeria