Co nas czeka w BHP w 2023 roku?
Przed branżą BHP kolejny rok pełen wyzwań. Ekspertki i eksperci Koalicji Bezpieczni w Pracy wskazują najważniejsze trendy w branży na 2023 rok. Z jednej strony to kontynuacja tych spowodowanych pandemią, z drugiej – mierzenie się ze skutkami wojny w Ukrainie i napływem uchodźców oraz zwiększającymi się kosztami dla pracodawców. Czekają nas też duże zmiany w ustawodawstwie.
Już niedługo wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu pracy. Ponadto coraz częściej w BHP mówi się o zrównoważonym rozwoju, także w kontekście produktów i usług. Co nas czeka w BHP w 2023 roku?
Zapewnienie bezpiecznych i komfortowych warunków pracy osobom 50+
Jak wynika z prognozy opublikowanej przez GUS w 2014 roku, do 2050 roku liczba ludności zmniejszy się o 4,5 mln osób, a grupa osób 60+ będzie stanowiła 40 proc. społeczeństwa. Zgodnie z najnowszym raportem „Bezpieczeństwo Pracy w Polsce. Osoby 50+ na rynku pracy: możliwości i ograniczenia” – 39 proc. osób w wieku powyżej 50 lat chce pracować na emeryturze i prawie tyle samo osób (38 proc.) wciąż nie podjęło decyzji w tej kwestii. Jako barierę wskazują oni m.in. negatywny wpływ pracy na stan zdrowia – mówi tak co trzeci badany.
– Pracownicy 50+ postrzegani są przez pracodawców, jako osoby z wieloletnim doświadczeniem, rzetelne i odpowiedzialne, odnoszące się z szacunkiem do miejsca pracy – wskazuje Marta Wojewnik, dyrektor zarządzająca CWS Workwear, przewodnicząca Koalicji Bezpieczni w Pracy.
– Nie tylko rolą pracodawcy, ale wręcz w jego interesie leży zapewnienie zdrowych i bezpiecznych warunków pracy, w tym skupienie się na ergonomii pracy czy zdrowiu psychicznym pracownika. Pracodawcy, którzy będą w stanie zatrzymać pracowników w wieku emerytalnym w miejscu pracy, lepiej poradzą sobie z nadchodzącym kryzysem demograficznym i niedoborem siły roboczej.
Work-life balance obowiązkiem ustawowym
W 2023 roku rozpocznie się proces wdrażania unijnej dyrektywy związanej z wprowadzeniem równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. To duże zmiany przede wszystkim dla rodziców i opiekunów m.in. uniemożliwienie przenoszenia części urlopu rodzicielskiego na przykład z ojca na matkę. Ojcowie będą uprawnieni tym samym do skorzystania z 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Przewidziano również jego wydłużenie dla obojga rodziców, dodatkowy urlop opiekuńczy, a dla pracujących – możliwość pracy zdalnej. Aktualne propozycje poprawek sugerują szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy wszystkich pracowników, w tym możliwość zwolnienia od pracy „z powodu działania siły wyższej” oraz bezpłatny urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni w przypadku konieczności opieki nad członkiem rodziny.
– Dyrektywa work-life balance i nadchodzące z nią zmiany, w tym nowe zwolnienia, urlopy czy elastyczny format pracy to oczywiście wyzwanie dla pracodawców. Cieszy fakt, że nowe przepisy promują bardziej aktywny udział ojców w wychowaniu dzieci w pierwszym okresie życia. W Polsce dzielenie się urlopem rodzicielskim jest bardzo niepopularne. Z tego powodu, zwłaszcza młode kobiety, są często dyskryminowane już na etapie rekrutacji, gdyż stanowią większe „ryzyko” rodzicielskie – mówi Elżbieta Rogowska, Wiceprezes Zarządu PW Krystian.
– Ustawodawca zapomniał niestety o tych pracownikach, którzy nie mają nieletnich dzieci, a ich w równym stopniu dotyka temat wypaleń zawodowych i depresji spowodowanych niezdrowymi relacjami w pracy. Mam nadzieję, że dyrektywa będzie pierwszym krokiem w kierunku normalizacji czasu i metod pracy, wspierającej work-life balance w szerszej perspektywie – dodaje Rogowska.
Zatrudnianie cudzoziemców wymusi dostosowanie języka szkoleń
Zgodnie z danymi Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, w 2022 r. wydano ponad 2,3 mln pozwoleń różnego typu na podjęcie pracy przez cudzoziemców w Polsce, to o ponad 560 tys. mniej niż rok wcześniej. Przyczyniła się do tego wojna w Ukrainie i brak możliwości opuszczania tego kraju przez mężczyzn. Jednocześnie, można zaobserwować wzrost liczby zezwoleń dla obywateli pochodzących m.in. z Indii, Uzbekistanu, Turcji, Filipin czy Nepalu. Dane wyraźnie pokazują, że zajmują oni tym samym miejsce obywateli Ukrainy i wypełniają luki kadrowe, z którymi mierzą się pracodawcy. Głównym wyzwaniem w zatrudnianiu cudzoziemców może okazać się bariera językowa, w tym przeprowadzenie odpowiednich szkoleń. Mimo że przepisy nie precyzują wprost, w jakim języku ma być prowadzone szkolenie, to aby były ono skuteczne, powinno być dostosowane do języka pracownika.