Promieniowanie jonizujące

Biologiczny równoważnik dawki

W siwertach mierzy się tzw. biologiczny równoważnik dawki. Jest on liczbowo równy energii pochłoniętej przez organizm, mierzonej w grejach, z uwzględnieniem rodzaju i energii promieniowania jonizującego. Biologiczny równoważnik dawki pozwala ocenić wielkość dawki promieniowania, która wywołuje odpowiednie skutki biologiczne w organizmie. Na przykład przewiduje się, że jednorazowe napromienienie całego organizmu człowieka dawką promieniowania jonizującego równą 1 do 2 Sv wywoła zmiany w obrazie krwi, utratę włosów po ok. 2 tygodniach i może być dawką śmiertelną dla ok. 25% napromienionych osób.

Definicja

Siwert (Sv) jest to jednostka dawki równoważnej (biologiczny równoważnik dawki). Dla promieniowania gamma 1 Sv = 1 Gy (grej). Dla innych rodzajów promieniowania, działających silniej na organizmy żywe, współczynnikiem przeliczeniowym między dawką wyrażoną w grejach a dawką wyrażoną w siwertach jest QF (quality factor) – współczynnik skuteczności biologicznej (na przykład dla promieniowania alfa QF = 25). Głównym skutkiem branym pod uwagę jest wywołanie katarakty (zmętnienia soczewki) w oku.

Detekcja promieniowania jonizującego

Przyrządy dozymetryczne stosowane do detekcji i pomiaru promieniowania jonizującego można podzielić na:

• dawkomierze, służące do pomiarów dawki,
• radiometry, służące do pomiarów mocy dawki lub skażeń.

Istnieją również radiometry uniwersalne, umożliwiające wszystkie wymienione pomiary. W kontroli dawek indywidualnych stosuje się dawkomierze fotometryczne, w których do detekcji promieni...