Ochrona radiologiczna współcześnie. Ochrona pracowników medycznych i pacjentów
Uzyskanie zezwolenia
Każda pracownia RTG musi starać się o zezwolenie lub zgłoszenia w zakresie ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego. Wynika to wprost z Ustawy Prawo atomowe, która wymaga tego typu zezwoleń w przypadku otwierania pracowni wykorzystujących promieniowanie jonizujące i stosowania aparatury rentgenowskiej do diagnostyki, radiologii i radioterapii.
Do uzyskania zezwolenia potrzebne są:
- plan pracowni,
- obliczenia osłon stałych,
- program szkoleń,
- dokumentacja aparatu RTG,
- wyniki programów dozymetrycznych.
Inspektor ochrony radiologicznej
Wewnętrzny nadzór nad bezpieczeństwem i przestrzeganiem procedur sprawuje osoba, która ma uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej. Uprawnienie IOR nadaje się osobie, która:
- posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
- posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe,
- zdała egzamin z zakresu odbytego szkolenia, o którym mowa w przepisach wykonawczych,
- posiada orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy w warunkach narażenia,
- posiada odpowiedni do typu nadanych uprawnień staż pracy w warunkach narażenia,
Z wymogu odbycia szkolenia zwalnia się osoby, które:
a) w dniu złożenia wniosku o dopuszczenie do egzaminu posiadały uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej i ubiegają się o uprawnienia tego samego typu lub
b) ukończyły w okresie ostatnich 5 lat studia wyższe na kierunkach zawierających w programach studiów zagadnienia z zakresu dozymetrii i ochrony radiologicznej wraz z zajęciami praktycznymi w warunkach narażenia, w minimalnym wymiarze 30 godzin wykładów i 30 godzin zajęć praktycznych, poprzedzonych wykładem i zajęciami praktycznymi z fizyki, łącznie z fizyką współczesną, lub
c) ma wykształcenie wyższe i co najmniej trzyletni staż pracy w warunkach narażenia nabyte w jednostce organizacyjnej wykonującej działalność na podstawie zezwolenia, w okresie 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dopuszczenie do egzaminu.
Diagnostyka z użyciem aparatury RTG
Główny Inspektor Sanitarny prowadzi rejestr jednostek uprawnionych do prowadzenia szkoleń dla osób ubiegających się o uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej. Po ukończonym szkoleniu oraz zdanym egzaminie należy złożyć do Głównego Inspektora Sanitarnego wniosek o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej. Główny Inspektor Sanitarny w drodze decyzji administracyjnej nadaje uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej, które pozostają ważne przez okres 5 lat.
Kierownik jednostki dba o to, żeby liczba pacjentów i pracowników narażonych na promieniowanie była jak najniższa. Natomiast dawki promieniowania powinny być możliwie jak najmniejsze.
Zasady postępowania w diagnostyce z użyciem aparatury RTG:
- wykorzystuje się tylko sześciopulsowe zasilacze,
- ogranicza się liczbę i czas projekcji do niezbędnego minimum, które ma wartość diagnostyczną,
- stosuje się osłonę na części ciała i narządy, które nie są objęte badaniem,
- stosuje się materiały i fizyczne parametry aparatu tak, żeby zmniejszyć narażenie pacjenta na promienowanie, przy jednoczesnym uzyskaniu wyraźnego obrazu o wartości diagnostycznej,
- prowadzi się dokumentację medyczną, zawierającą informacje o warunkach badania i dawce promieniowania.