Niepełnosprawność nie może wykluczać z rynku pracy

Zatrudnianie osób z niepełnosprawnością powinno być czymś normalnym, bo ich aktywność zawodowa to korzyści dla państwa, społeczeństwa, przedsiębiorcy i pracownika. Trzeba obalać mity i konsekwentnie budować system integracji zawodowej i społecznej tych osób – mówi Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki.

Może Cię również zainteresować: „Kultura pod presją” – działania antymobbingowe Inspekcji Pracy

Może Cię również zainteresować: TOP5 najpopularniejsze artykuły miesiąca

Szef Państwowej Inspekcji Pracy uczestniczył w ogólnopolskiej konferencji naukowej „Integracja zawodowa osób z niepełnosprawnością. Mit czy prawda?”, zorganizowanej 29 kwietnia 2025 r. w Ośrodku Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy im Prof. J. Rosnera we Wrocławiu. Dolnośląska „Solidarność”, Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” oraz Państwowa Inspekcja Pracy przygotowały to wydarzenie. Obchody Światowego Dnia Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy stały się okazją do poruszenia ważnego społecznie tematu, jakim jest zatrudnianie osób z niepełnosprawnością. Wydarzenie podkreśliło potrzebę integracji zawodowej osób z niepełnosprawnościami i promowania ich aktywności na rynku pracy.

Kazimierz Kimso, przewodniczący Regionu Dolny Śląsk NSZZ „Solidarność”, podkreślił potrzebę szerzenia wiedzy na temat sposobów poprawnego zatrudniania osób z niepełnosprawnością i płynących z tego korzyści dla pracodawców.

– Pracownik z niepełnosprawnością może sobie zupełnie dobrze radzić w pracy – powiedział Kazimierz Kimso.

W ocenie Marcina Staneckiego potencjał osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy w Polsce nadal pozostaje niezagospodarowany. Bariery systemowe w znacznej mierze ograniczają ich rozwój zawodowy. Niezbędne są działania systemowe, które uatrakcyjniłyby zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami poprzez zapewnienie czytelnych regulacji prawnych oraz realne wsparcie systemowe przedsiębiorców w tym zakresie.

– Trzeba obalać mity, konsekwentnie budować system integracji zawodowej i społecznej osób z niepełnosprawnościami – uważa Główny Inspektor Pracy.

Czytaj również: Miesiąc tematyczny: BEZPIECZNY MAGAZYN

Ważnym elementem konferencji był panel dyskusyjny poświęcony problematyce integracji zawodowej osób z niepełnosprawnościami.

Marek Woron, dyrektor Loży Dolnośląskiej BCC stwierdził, że mimo wielu lat prób poprawy sytuacji osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy, rzeczywiste zmiany są znikome. Nadal brakuje kultury bezpieczeństwa, realnej integracji i skutecznych mechanizmów kontroli, a niepełnosprawność bywa wykorzystywana instrumentalnie w celu osiągania zysków, często w sposób nieetyczny.

Z kolei Tomasz Wójcik, członek ZR Dolny Śląsk NSZZ „Solidarność” podkreślił, że integracja osób z niepełnosprawnościami w społeczeństwie. W tym w miejscach pracy – wymaga systemowej zmiany mentalności i kultury społecznej, zaczynającej się już w dzieciństwie. Niepełnosprawność to jedno z wielu ludzkich ograniczeń, które nie powinno decydować o wartości człowieka na rynku pracy. Prawdziwa integracja osób z niepełnosprawnością wymaga holistycznego podejścia i traktowania ich z godnością, a nie jak „towaru” w procesie zatrudnienia. Obecnie jesteśmy raczej bliżej mitu integracji niż jej rzeczywistej realizacji – dodał Tomasz Wójcik.

Agnieszka Kalinowska, p. o. dyrektor Oddziału Dolnośląskiego PFRON powiedziała między innymi, że integracja zawodowa osób z niepełnosprawnością nie może opierać się na sztywnych schematach. Kluczowe jest indywidualne podejście, zrozumienie różnorodnych potrzeb i wykorzystanie potencjału każdego człowieka.

– Dziś integracja to wciąż bardziej mit niż rzeczywistość. Bez zmiany społecznych postaw, prawdziwe włączenie osób z niepełnosprawnością nie nastąpi – stwierdził Jarosław Tomczyk, dyrektor Dolnośląskiego Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy

Może Cię również zainteresować: Śmiertelny wypadek przy produkcji mebli

Może Cię także zainteresować: Bezpłatny webinar „Buduj z głową: dobre praktyki vs. najczęstsze błędy na budowie”

Definicja niepełnosprawności

Marcin Stanecki, Główny Inspektor Pracy przypomniał podczas panelu, że w ostatnich latach zmieniła się definicja niepełnosprawności. Spowodowało to istotne wahania w statystykach. W 2023 roku oficjalne dane mówiły o około 4 milionach osób z niepełnosprawnością. Obecnie, według nowszej metodologii, liczba ta oscyluje wokół 2,9 miliona. Mimo to, niezależnie od statystycznych rozbieżności, oczywiste jest, że skala zjawiska jest znaczna i będzie rosła, między innymi z uwagi na starzejące się społeczeństwo.

Szef Inspekcji Pracy zwrócił uwagę, że osoby z niepełnosprawnością napotykają szereg barier – technicznych, infrastrukturalnych, komunikacyjnych – które utrudniają im aktywność zawodową. Marcin Stanecki dodał, że proces włączania w rynek pracy zaczyna się znacznie wcześniej niż w momencie aplikowania o pracę. Kluczowe znaczenie mają warunki mieszkaniowe, dostępność transportu publicznego, funkcjonalność przestrzeni miejskiej czy infrastruktury edukacyjnej.
Jego zdaniem równie istotna jest kwestia postaw społecznych. Integracja osób z niepełnosprawnością nie jest wyłącznie kwestią prawa ani zapisów ustawowych – chodzi o sposób myślenia, o codzienną praktykę. Tolerancja, empatia i zrozumienie dla inności nie pojawiają się samoistnie – są kształtowane od najmłodszych lat. Szkoła, dom, media, lokalne społeczności. Wszystkie te środowiska mają wpływ na to, czy osoby z niepełnosprawnościami będą traktowane z szacunkiem i na równi.

– Prawodawstwo nigdy nie będzie w stanie kompleksowo nadążyć za rzeczywistością. Proces legislacyjny jest czasochłonny, często obarczony ograniczeniami zasobowymi, a zmiany, choć potrzebne, wdrażane są z opóźnieniem. Ustawa o rehabilitacji i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, pochodząca z 1997 roku, mimo licznych nowelizacji, nie odpowiada dziś w pełni na potrzeby rynku. Dlatego tak istotna staje się rola instytucji rynku pracy. W tym publicznych służb zatrudnienia i organizacji pozarządowych, które na bieżąco reagują na sytuacje lokalne i podejmują konkretne działania wspierające osoby z niepełnosprawnością w wejściu lub powrocie na rynek pracy – stwierdził Główny Inspektor Pracy.

Źródło: Państwowa Inspekcja Pracy

Może Cię również zainteresować: Miesiąc tematyczny: BEZPIECZNY MAGAZYN

Galeria

Zobacz więcej