Metodyka nauczania zagadnień BHP cz. II

Dość istotną sprawą jest też to, by w trakcie wykładu unikać ciągłego poruszania się po sali, rozprasza to bowiem uwagę zebranych. Z psychologicznego punktu widzenia dobrze jest też, gdy wykładowca
znajduje się możliwie najbliżej swoich słuchaczy. Zakończenie wykładu powinno być podsumowaniem przekazu. Jest ono ważne, ponieważ:

• pod koniec wykładu wzrasta krzywa uwagi, co sprawia, że nawet osoby znudzone ożywiają się w oczekiwaniu przerwy lub mając nadzieję, że wysłuchanie wniosków pozwoli im ogarnąć przynajmniej pobieżnie temat,
• w podsumowaniu dokonujemy porządkowania określonych treści i wskazujemy te, które mają decydujące znaczenie.

Łączenie różnych form dydaktycznych

Należy jeszcze dodać, że chcąc osiągnąć dobre efekty nauczania, należy łączyć ze sobą różne formy dydaktyczne. Najczęściej wykład powinien być poparty pokazem audiowizualnym i połączony z dyskusją. Każda lekcja jest inna i na każdej lekcji wykorzystujemy różne metody dydaktyczne. Możemy mówić co najwyżej o przewadze na danej lekcji jednej metody dydaktycznej
nad inną. Niektórzy autorzy, wiodący sposób prowadzenia lekcji nazywają
metodą, natomiast sposoby pomocnicze określają jako formy lub techniki. Dla przykładu możemy powiedzieć: lekcję prowadzono, realizując metodę projektów, wykorzystując przy tym formę pogadanki i dyskusji.

Pogadanka

Pogadanka tym głównie różni się od wykładu, że wymaga od słuchaczy (uczniów) nie tylko słuchania i podążania za tokiem myślenia wykładowcy, lecz zmusza ich również do samodzielnej pracy umysłowej. Istota pogadanki polega na rozmowie nauczyciela z uczniami, przy czym nauczyciel jest w tej rozmowie osobą kierującą. Zmierza on do osiągnięcia znanego sobie celu, stawiając słuchaczom (uczniom) pytania, na które oni z kolei udzielają odpowiedzi. W ten sposób, niejako krok po kroku, słuchacze przechodzą ze stanu niewiedzy – w stan wiedzy, przyswajają sobie nowe informacje oraz porządkują już posiadane. Muszą być tutaj jednak spełnione pewne warunki:

• pytania muszą być dobrze przemyślane przez prowadzącego i w tym celu muszą być przygotowane przed zajęciami,
• prowadzący kieruje pytanie najpierw do całego zespołu, daje kilka chwil do namysłu i wskazuje osobę, która ma udzielić odpowiedzi, dążąc w ten sposób do tego, by wszyscy uczestnicy spotkania byli aktywni.

Należy dodać, że pogadanka należy do najstarszych form nauczania, a jej wzorem są dialogi Sokratesa z uczniami.

Metodyka nauczania zagadnień BHP – przykładowa lekcja

Omówiona metoda projektów ma ważną rolę do spełnienia w szkołach dla dorosłych, gdyż znaczna część materiału jest przeznaczona do opanowania poza lekcją. Także na kursach BHP można by poprowadzić część zajęć tą metodą. Rozważmy teraz przykładową lekcję z przedmiotu „analiza zagrożeń” w szkole kształcącej w zawodzie technik BHP. Temat lekcji: Zagrożenia zawodowe spowodowane przez czynniki biologiczne. Podajemy teraz uproszczony przykład kontraktu dla projektu przewidzianego na tę lekcję (fot.)

Ocena projektu

Kilka słów o ocenie projektu. Ocena ta powinna uwzględniać następujące elementy pracy: zakres tematyczny, wykorzystaną literaturę, sposób prezentacji, przygotowanie autorów pracy do dyskusji, estetykę, terminowość. Szczególnie ważny jest sposób prezentacji, który winien się charakteryzować dużą samodzielnością i orientacją w temacie. Oprócz metody projektów, szczególnie preferowaną metodą aktywizującą jest metoda przypadków, przez niektórych zwana też metodą sytuacyjną. Za twórcę tej metody uważa się R. Hacona. Istota metody przypadków sprowadza się do analizy, a następnie do dyskusji nad przedstawionym przez nauczyciela opisie zdarzenia odnoszącego się do określonego rodzaju działalności. W praktyce dydaktycznej można wyróżnić trzy rodzaje metody przypadków (czasem te rodzaje łączą się ze sobą):

Galeria