Metodyka nauczania zagadnień BHP cz. II

Metodyka nauczania zagadnień BHP – wykład

Na każdych zajęciach nie da się uniknąć nauczania podającego – wykładu. Wykład stanowi słowny przekaz określonych informacji ułożonych w pewną strukturę. W trakcie wykładu aktywną rolę odgrywa osoba prowadząca zajęcia, natomiast słuchacze są na ogół biernymi odbiorcami informacji. Efektywność wykładu zależy zatem od tego, czy nauczycielowi uda się skupić uwagę (zainteresowanie) uczących się na treściach przekazu. Przeprowadzone badania wykazały, że w trakcie wykładu trwającego 45 minut największa koncentracja uwagi występuje w ciągu pierwszych 5 minut (dochodzi ona nawet do 90%). Koncentracja ta spada pod koniec wykładu do ok. 20%, wzrastając ponownie do ok. 50% w jego ostatnich
5 minutach. W trwających dłużej niż 45 minut wykładach następuje pulsacja koncentracji uwagi. Jeżeli byśmy porównali wykład z wystawą sklepową, to na wystawie zwracamy największą uwagę na to, co znajduje się w jej środku (centrum), a podczas wykładu interesuje nas najbardziej to, co jest powiedziane na początku i na końcu wystąpienia.

Klarowność wykładu

By wykład spełnił swe cele, musi być przede wszystkim klarowny, co może być tylko efektem planowania materiału nauczania i odpowiedniego przygotowania wykładowcy. Klarowność wymaga, by:

• prowadzić tylko jedną kwestię na raz;
• unikać dygresji;
• podawać materiał w małych porcjach;
• korzystać z przykładów praktycznych, objaśniających daną porcję materiału;
• stosować różne formy wizualizacji (pokazy multimedialne, plansze, foliogramy, itp.);
• stosować przerywniki, na przykład w formie anegdot lub ciekawostek dotyczących tematu (przygotowując je wcześniej przed wykładem);
• najważniejsze informacje podawać na początku wykładu (w pierwszych 15 minutach), a na zakończenie podsumować to, co powiedzieliśmy wcześniej;
• umożliwić uczącym się zadawanie pytań o rzeczy niezrozumiałe lub wątpliwe;
• samemu zadawać pytania (uczniom) słuchaczom, aktywizując ich w ten sposób i jednocześnie badając stopień zrozumienia treści wykładu.

Bardzo ważny jest wstęp do wykładu. We wstępie powinniśmy:

• przedstawić się, jeśli są to pierwsze zajęcia;
• podać temat i plan wykładu;
• poinformować uczących się, skąd czerpiemy swoją wiedzę (umożliwić ewentualnie słuchaczom zanotowanie tych informacji);
• wyliczyć cele wykładu i powiedzieć uczącym się, jakie korzyści przyniesie im zdobyta wiedza;
• nawiązać odpowiedni kontakt ze swoimi słuchaczami, można rzec – stworzyć pewną „nić porozumienia” poprzez poznanie m.in. rodzaju wykonywanych przez nich prac, ich dorobku zawodowego, zainteresowań itd.

Luźna konwersacja

Należy dodać, że rozmowa ze słuchaczami powinna być prowadzona w formie luźnej konwersacji, a uczący nie powinien w sposób przesadny pokazywać swojej wyższości w znajomości określonych tematów. Dobre wrażenie robi nawet nutka pewnej autoironii czy humoru. Zdarza się, że na zajęciach mamy słuchacza, któremu praktycznie nic się nie podoba na naszym wykładzie i stara się poprzez zadawanie określonych pytań udowodnić nam, że jesteśmy „mniej niż zero”. Nie możemy dać się wtedy wyprowadzić z równowagi i musimy odpowiadać na pytania spokojnie oraz w sposób zrównoważony. Jeżeli informacji na określony temat nie posiadamy lub nie jesteśmy jej pewni, to powinniśmy umieć podać źródła,
gdzie można daną wiedzę uzyskać lub sprawdzić.

Galeria