Metodyka nauczania zagadnień BHP cz. II

1. Zaproponowanie i wprowadzenie zasad dyskusji oraz ich egzekwowanie w trakcie jej trwania. Do zasad tych zaliczyć należy takie np. sformułowania:
   • nie przerywamy sobie wzajemnie wypowiedzi,
   • atakujemy problem, a nie osobę, która ma inne zdanie niż my,
   • ustalamy maksymalny limit czasowy wypowiedzi,
   • zabieramy głos tak często, jak jest to konieczne, dopuszczając do głosu inne osoby,
   • słuchamy się wzajemnie.
2. Kierowanie dyskusją poprzez udzielenie głosu, zachęcenie do dyskusji biernych uczestników i ograniczenie zbyt zaawansowanych, porządkowanie dyskusji i dbanie o to, by trzymano się tematu.
3. Precyzowanie wypowiedzi i podsumowywanie dotychczasowych ustaleń.
4. Formułowanie wniosków.
5. Każda dyskusja powinna zawierać następujące fazy:
   1) Wprowadzenie – jasne i precyzyjne określenie tematu oraz celu dyskusji, podanie podstawowych pojęć.
   2) Dyskusja właściwa – wymiana zdań, będąca próbą rozwiązania problemu lub problemów.
   3) Podsumowanie – zebranie wyników dyskusji i wyciągnięcie wniosków.

Prowadzącym dyskusję może być nauczyciel lub wyznaczony przez niego uczeń. Do ciekawych form dyskusji zaliczyć należy dyskusję panelową i dyskusję plenarną.

Dyskusja panelowa

Dyskusja panelowa składa się z dwóch faz. W pierwszej z nich wymiana zdań odbywa się w wąskim gronie dyskutantów – zwanym „panelem” i jest kierowana przez prowadzącego – moderatora. W drugiej fazie spotkanie jest otwarte dla pozostałych uczestników, którzy mogą zadawać pytania członkom „panelu” i wyrażać swoje opinie.

Dyskusja plenarna

Dyskusja plenarna jest to wymiana zdań w gronie od kilkunastu do kilkudziesięciu osób. Pozwala uczestnikom zaprezentować swoją wiedzę i przemyślenia na dany temat. Prowadzący otwiera dyskusję, przedstawia jej plan, zachęca do zabierania głosu, czuwa nad czasem wypowiedzi, przypomina o kulturze dyskutowania, podkreśla przechodzenie do kolejnych punktów spotkania, podsumowuje dotychczasowe etapy dyskusji, a potem jej całość i podkreśla stanowiska wspólne oraz rozbieżne.

W trakcie każdej dyskusji związanej z zagadnieniami bezpieczeństwa i higieny pracy jej prowadzący musi zwracać szczególną uwagę na aspekty praktyczne zagadnień. Jeżeli mowa jest o wypadkowości, to powinien on do głosu dopuścić osoby, które miały styczność z wypadkami przy pracy – były ich uczestnikami bezpośrednimi lub pośrednimi. W pierwszej kolejności powinny wypowiadać się raczej osoby starsze i doświadczone, a dopiero później młodzi pracownicy. Faktem jest bowiem (na co wskazują badania, m.in. amerykańskie), że młodzi pracownicy chętniej przyjmują wiedzę o środowisku pracy i istniejących w nim zagrożeniach od swoich starszych
kolegów niż od swego przełożonego czy wykładowcy.

Jeżeli mówimy o wypadkowości, to dobrze jest to zagadnienie przedstawić m.in. na tle rocznych sprawozdań Państwowej Inspekcji Pracy, a także wspomnieć o społecznych kosztach wypadków związanych z pracą zawodową. Istotne jest także to, by powiązać zdarzenia potencjalnie wypadkowe ze zdarzeniami typowo wypadkowymi i wykazać, że statystyka
jest tutaj nieubłagana. Należy podkreślić fakt, że seria zdarzeń potencjalnie wypadkowych – bezurazowych – zawsze kończy się zdarzeniem wywołującym uraz. Jeżeli nie będziemy przestrzegać, w pewnej perspektywie, zasad i procedur BHP, to przykre zdarzenie dosięgnie właśnie nas. Nie jest prawdą, że wypadek może zdarzyć się tylko jemu czy jej! Potwierdza to m.in. trójkąt wypadkowości Heinricha, o którym można także w podsumowaniu dyskusji powiedzieć i przedstawić go wizualnie.

Podręcznik

Nauczanie każdego przedmiotu, jak wiemy, powinno być oparte o podstawę, którą stanowi podręcznik. Według Cz. Kupisiewicza podręcznik powinien spełniać następujące funkcje dydaktyczne:

• Motywacyjną, która polega na kształtowaniu zainteresowań ucznia oraz mobilizowaniu go do pracy.
• Informacyjną, dzięki której podręcznik umożliwia uczniom wzbogacenie zasobu posiadanej przez nich wiedzy.
• Ćwiczeniową, która umożliwia sprawdzenie własnych wiadomości i zastosowanie ich w praktyce.

Galeria