Zakłady dużego i zwiększonego ryzyka. Dyrektywa Seveso III

Obecnie obowiązująca Dyrektywa Seveso III umożliwia podniesienie poziomu ochrony przed wypadkami w sektorze zakładów stosujących substancje niebezpieczne.

Jednym z istotnych niebezpieczeństw, występujących szczególnie w państwach uprzemysłowionych, jest zagrożenie poważnymi awariami przemysłowymi, które często mogą mieć katastroficzne skutki. Są to awarie w obiektach technologicznych lub magazynowych, w których znajdują się duże ilości niebezpiecznych dla zdrowia, życia i środowiska substancji chemicznych. Unia Europejska stworzyła ramy prawne wskazujące sposoby przeciwdziałania i zarządzania ryzykiem w zakładach przemysłowych uznanych za niebezpieczne. Aktualnie obowiązuje Dyrektywa Seveso III, która została przyjęta przez Parlament Europejski w 2012 r.

Katastrofy przemysłowe

Na przestrzeni lat na świecie wystąpiły poważne katastrofy przemysłowe oraz awarie, które stanowią przykłady typowych scenariuszy, jeśli chodzi o ich przebieg oraz rodzaj powodowanych skutków. Kilka przykładów poniżej.

Flixborough, Wielka Brytania, 1 czerwca 1974 r.

W wyniku pęknięcia 20-calowego rurociągu uwolniło się około 80 t gorącego (155°C) ciekłego cykloheksanu znajdującego się pod ciśnieniem 8 barów. Utworzona mieszanina par tego związku chemicznego i powietrza spowodowała eksplozję o sile równoważnej wybuchowi 30 t trotylu (TNT). Wskutek katastrofy śmierć poniosło 28 pracowników zakładu, 36 odniosło obrażenia, a kilkaset osób, przebywających poza terenem zakładu, dotknęły różne skutki wybuchu. Zakład został całkowicie zrujnowany (w promieniu ok. 5 km), poza jego terenem również wystąpiły znaczne zniszczenia

Seveso, Włochy, 10 lipca 1976 r.

W reaktorze był prowadzony proces produkcji 2,4,5-trichlorofenolu. W wyniku niekontrolowanego doprowadzenia pary wodnej do reaktora nastąpiła gwałtowna reakcja egzotermiczna. Temperatura osiągnęła ok. 400°C, co spowodowało gwałtowny wzrost ciśnienia i otwarcie zaworu bezpieczeństwa – uwolnienie do atmosfery około 6 t gorących substancji chemicznych, w tym 1-2 kg dioksyn TCDD. W wyniku katastrofy ok. 1500 ha gęsto zaludnionego obszaru zostało skażone, ok. 700 mieszkańców było poszkodowanych w wyniku zatrucia. Obszary skażone wyłączono z gospodarki rolnej na okres 10 lat.

Bhopal, Indie, 3 grudnia 1984 r.

W wyniku prac serwisowych doszło do uwolnienia ponad 40 ton izocyjanianu metylu (MIC), który w postaci cięższego od powietrza gazu rozprzestrzenił się po ok. 2-milionowym mieście. W wyniku tej katastrofy śmierć poniosło około 20 tys. osób. U około 100 tys. osób odnotowano ciężkie przypadki utraty zdrowia. Z terenu skażenia ewakuowano kilkaset tys. osób.

Czechowice-Dziedzice, 26 czerwca 1971 r.

W wyniku uderzenia pioruna w kopułę zbiornika magazynowego ropy naftowej doszło do jego pożaru. Rozprzestrzeniający się ogień doprowadził do wybuchu 2 zbiorników ropy naftowej. W wyniku katastrofy zginęło 37 osób, ponad 100 zostało rannych.

Texas City, Stany Zjednoczone, 23 marca 2005 r.

Podczas rozruchu instalacji na wydziale izomeryzacji doszło do zakłóceń kontroli poziomów kolumny. Nastąpiło przekroczenie poziomów alarmowych, nadmierny wzrost temperatury, utrata kontroli nad parametrami procesowymi, co doprowadziło do gwałtownego parowania, wzrostu ciśnienia, wyrzutów rafinatu i w konsekwencji – do eksplozji oraz pożaru. W wyniku tej katastrofy śmierć poniosło 15 osób, liczba rannych wynosiła ponad 170.

Galeria