Zatrudnianie cudzoziemców

Data publikacji: 29.11.2023 r.

Prawo

Pandemia koronawirusa przyczyniła się do tymczasowych zmian w kwestii zatrudniania cudzoziemców. W tym możliwości przedłużenia terminu na złożenie wniosku o zezwolenie pobytowe. Okres ich ważności zakończył się 31 lipca br. Tym samym do obowiązku pracodawcy należy zweryfikowanie dokumentów posiadanych przez zagranicznych pracowników dotyczących ich pobytu, pod względem legalności i ważności. O co jeszcze należy zadbać przy zatrudnianiu cudzoziemców?

W związku z pandemią koronawirusa oraz zgodnie z art. 15 z ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, wielu cudzoziemców skorzystało z możliwości przedłużenia terminu na złożenie wniosku o zezwolenie pobytowe. Termin ten został dodatkowo przedłużony o 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii – czyli do 31 lipca. Od tego czasu do obowiązku pracodawcy należy zweryfikowanie ważności posiadanych przez zagranicznych pracowników dokumentów potwierdzających legalność ich pobytu.

Zatrudnianie cudzoziemców – krok po kroku

Każdy pracodawca niezależnie od kraju pochodzenia pracownika musi zapewnić warunki zatrudnienia zgodne z polskimi przepisami prawa pracy. To podstawowe kwestie związane m.in.:

z wymiarem czasu pracy,
urlopu wypoczynkowego
oraz wysokości wynagrodzenia,
ale także te wynikające bezpośrednio z faktu innego kraju pochodzenia pracownika – w tym legalności pobytu.

Pierwszym krokiem, który powinien zostać podjęty przez pracodawcę w momencie zatrudniania osoby zza granicy, jest ustalenie kraju pochodzenia pracownika. Od tego zależy, co i czy będzie potrzebne pracodawcy do dopełnienia wszelkich formalności. Co ważne, cudzoziemcy pochodzący z państwa będącego członkiem UE lub EOG mogą podejmować pracę zgodnie z zasadą dowolnego przepływu pracowników, a także dowolnego zatrudnienia. Natomiast osoby pochodzące z innych krajów, muszą posiadać dodatkowe zezwolenia. W tym zezwolenie na przebywanie w Polsce – wskazuje Anna Sikorska, ekspertka Koalicji Bezpieczni w Pracy, Dyrektor Działu Zasobów Ludzkich i Administracji w PW Krystian.

Oprócz zezwolenia do pracy na terenie kraju RP. Cudzoziemiec powinien być także wpisany przez pracodawcę do ewidencji oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy. Zatrudniający ma też obowiązek spisać umowę w języku zrozumiałym dla cudzoziemca. Po stronie pracownika z innego kraju należy uzyskanie tytułu pobytowego, a także zezwolenia na wykonywanie pracy wydane przez właściwego wojewodę.

Prawa cudzoziemca do wykonywania pracy na terytorium RP

Art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, wskazuje, że cudzoziemiec posiada uprawnienia do pracy na terenie RP, jeśli m.in.:

ma status uchodźcy nadany w RP;
posiada zezwolenie na stały pobyt w RP;
korzysta z ochrony czasowej w RP;
posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w RP;
ma ochronę uzupełniająca w RP;
posiada zgodę na pobyt ze względów humanitarnych;
posiada zgodę na pobyt tolerowany w RP;
jest obywatelem państwa niebędącego stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, który może korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umowy zawartej przez to państwo ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi;
posiada ważne zaświadczenie wydane na podstawie art. 35 usługi rynku pracy ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP;
towarzyszy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemcowi będącemu obywatelem UE / EOG lub obywatelowi polskiemu, jako członek rodziny w rozumieniu ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin;