Zalecenia do oceny ryzyka zdrowotnego dla izoprenu, furanu i MOCA

W ramach „Rządowego Programu Poprawy Bezpieczeństwa i Warunków Pracy” eksperci Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy oraz Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dr med. Jerzego Nofera opracowali zalecenia do oceny ryzyka zdrowotnego dla izoprenu, furanu i 2,2’ – dichloro-4,4’-metylenodianiliny (MOCA) wraz z wytycznymi szacowania ryzyka zdrowotnego dla substancji rakotwórczych oraz ilościową/jakościową oceną rakotwórczości.

Według aktualnej wiedzy, z pracą wykonywaną w szkodliwych warunkach wiąże się około 25 typów nowotworów. Długotrwały kontakt z substancjami rakotwórczymi może spowodować m.in.: raka płuca, pęcherza moczowego, międzybłonniaka opłucnej, raka krtani, białaczki, naczniakomięsaka wątroby, a także nowotwory złośliwe jamy nosowej. Z tego względu odpowiednie ilościowe szacowanie ryzyka raka, w narażeniu na potencjalnie kancerogenne substancje jest niezwykle istotne. Jak wyglądają aktualne zalecenia do oceny ryzyka zdrowotnego dla izoprenu, furanu i MOCA?

Na podstawie Centralnego Rejestru Danych o Narażeniu na Substancje Chemiczne, ich Mieszaniny, Czynniki lub Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym, stworzona została lista TOP 10, tj. lista rakotwórczych i mutagennych substancji chemicznych, a także procesów technologicznych zgłoszonych do IMP przez największą liczbę zakładów pracy. Na liście stworzonej w 2021 r. znalazły się m.in. frakcja respirabilna krzemionki krystalicznej, pyły drewna, benzyna, spaliny silnika Diesla, a także formaldehyd.

W 2023 r. do opracowania wytycznych szacowania ryzyka zdrowotnego wytypowano następujące substancje: izopren [CAS: 78-79-5], 2,2’-dichloro-4,4’-metylenodianilinę (MOCA) [CAS: 101-14-4], jak również furan [CAS:110-00-9]. Wszystkie trzy to substancje rakotwórcze kategorii 1B (substancje mające potencjalne działanie rakotwórcze na ludzi, przy czym klasyfikacja opiera się na wynikach badań przeprowadzonych na zwierzętach doświadczalnych).

Jakie czynniki brano pod uwagę podczas selekcji substancji?

Przy selekcji substancji poddawanych badaniom kierowano się przede wszystkim analizą prowadzonych obecnie prac legislacyjnych dotyczących ustanawiania norm wiążących dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego dla substancji rakotwórczych. Prace te są aktualnie realizowane zarówno w Komisji Europejskiej, jak i Parlamencie Europejskim. Dodatkowo, pod uwagę brano kolejne modyfikacje przepisów prawa chemikaliów w Polsce, obejmujące opracowanie nowych oraz aktualizację obowiązujących wartości normatywów higienicznych dotyczących jakości powietrza w środowisku pracy.

Materiały opracowane na podstawie wyników projektu obejmują streszczenia ocen ryzyka wystąpienia raka w narażeniu na wybrane substancje wraz z ilościową oceną rakotwórczości, a także materiały informacyjne w formie plakatowej. Zapraszamy do zapoznania się z nimi!

Materiały opracowano na podstawie wyników programu wieloletniego „Rządowy Program Poprawy Bezpieczeństwa i Warunków Pracy – VI etap, okres realizacji: lata 2023–2025”, finansowanego w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Projekt nr III.PN.06 pt.: „Opracowanie zaleceń do oceny ryzyka zdrowotnego dla czynników rakotwórczych – wytyczne szacowania ryzyka zdrowotnego dla substancji rakotwórczych wraz z ilościową/jakościową oceną rakotwórczości”.

Koordynator Programu: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Wykonawca: Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. J. Nofera
Kierownik projektu: prof. dr hab. J. Jurewicz

Zalecenia można pobrać ze strony internetowej: https://www.imp.lodz.pl/zalecenia-do-oceny-ryzyka-zdrowotnego-dla-izoprenu-furanu-i-moca

Źródło: Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi

Przeczytaj również: Ocena ryzyka zawodowego laboranta

Galeria