Towary niebezpieczne. Klasyfikacja i zagrożenia

Procedura klasyfikacji towarów niebezpiecznych powinna zostać przeprowadzona zgodnie z Podręcznikiem badań i kryteriów. W jej trakcie kluczową rolę odgrywa charakterystyka fizyczna, chemiczna oraz biologiczna.

Towary niebezpieczne to materiały lub przedmioty, które mogą stanowić zagrożenia dla zdrowia, bezpieczeństwa, mienia lub środowiska. Uznano je za takie, zgodnie z obowiązującymi przepisami z zakresu tej problematyki, spełniając kryteria zawarte w procedurach klasyfikacyjnych.

Towary niebezpieczne – procedura klasyfikacji

Kryteria klasyfikacyjne, pozwalające stwierdzić, czy badane indywiduum należy uznać jako towar niebezpieczny, uwzględniono we wszystkich aktach prawnych regulujących wytyczne z tego zakresu, tj.:

• Umowa ADR (transport drogowy);
• Regulamin RID/Załącznik 2 do SMGS (transport kolejowy);
• Umowa ADN (transport śródlądowy);
• Kodeks IMDG (transport morski);
• Instrukcje Techniczne ICAO/IATA DGR (transport lotniczy).

Badania klasyfikacyjne natomiast powinny być wykonywane zgodnie z wytycznymi Podręcznika badań i kryteriów. Zawiera on: kryteria, metody badań i procedury, które powinny zostać użyte w celu ewentualnego zaklasyfikowania substancji, mieszaniny, przedmiotu zawierającego te indywidua jako towar niebezpieczny. Procedury klasyfikacji, metody badań i kryteria zawarte w tej pozycji podzielono na trzy części:

• I – Przepisy dotyczące klasyfikacji materiałów wybuchowych klasy 1;
• II – Przepisy dotyczące klasyfikacji materiałów samoreaktywnych klasy 4.1 i nadtlenków organicznych klasy 5.2;
• III – Przepisy dotyczące klasyfikacji pozostałych towarów niebezpiecznych.

Charakterystyka fizyczna, chemiczna i biologiczna

W trakcie procedury klasyfikacji kluczową rolę odgrywa charakterystyka fizyczna, chemiczna oraz biologiczna. Podczas tego procesu porównywane są właściwości danej substancji z kryteriami klasyfikacyjnymi zawartymi w przepisach o przewozie towarów niebezpiecznych. Zagrożenie dominujące jest czynnikiem determinującym zaliczenie towaru do określonej klasy. Może ono występować z ustalonym natężeniem, które określane jest za pomocą grupy pakowania (akronim „GP” lub „PG”). W przypadku gdy towar stwarza więcej zagrożeń o mniejszej intensywności, określa się je mianem zagrożeń dodatkowych. Opisano je w części przepisów za pomocą kodów klasyfikacyjnych. Finalnym etapem jest przyporządkowanie numeru UN i prawidłowej nazwy przewozowej dla danego towaru niebezpiecznego. Jeżeli dane indywiduum nie spełnia kryteriów klasyfikacyjnych zawartych w przepisach, to należy stwierdzić, że nie jest towarem niebezpiecznym.

Towary niebezpieczne – podmioty odpowiedzialne za procedurę klasyfikacji

Przypisanie prawidłowego, czterocyfrowego numeru identyfikacyjnego (numeru UN) oraz grupy pakowania (o ile występuje) jest niezwykle ważne. To właśnie względem rodzaju i natężenia zagrożenia stwarzanego przez towar niebezpieczny dobierane są warunki realizacji przewozu. Należy w tym miejscu podkreślić, że podmiotem odpowiedzialnym za klasyfikację jest producent lub nadawca towaru niebezpiecznego. Podmioty te procedurę klasyfikacji mogą wykonać w sposób samodzielny. Pod warunkiem, że dysponują odpowiednim zapleczem lub wsparciem laboratoryjnym, aby badania można było wykonać zgodnie z zaleceniami przepisów.

W końcową fazę – interpretację wyników zawartych w raporcie z badań – zazwyczaj angażuje się doradca ds. bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych. Specjalista podejmujący się tego zadania powinien dysponować wiedzą nie tylko z zakresu klasyfikacji towarów niebezpiecznych, ale również w większości przypadków z chemii i fizyki. Należy pamiętać, że nieprawidłowe zaklasyfikowanie towaru niebezpiecznego niesie ze sobą szereg niepożądanych konsekwencji dla uczestników przewozu. Od finansowych sankcji karnych wynikających z naruszeń przepisów do negatywnych następstw będących skutkiem nieodpowiedniego przygotowania towaru niebezpiecznego do przewozu.

Klasyfikacji towarów niebezpiecznych dokonuje również właściwa władza. Wyniki procedury klasyfikacyjnej przekazuje się przedsiębiorcom w postaci Certyfikatów klasyfikacyjnych. Dokumenty te zachowują ważność do momentu wprowadzenia zmian jakościowych materiału lub zmian technologicznych. Mają one istotny wpływ na właściwości fizyczne i chemiczne produktu lub zmian przepisów z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych. W Polsce jednostkami upoważnionymi do wykonywania czynności administracyjnych w sprawach badań, klasyfikacji oraz warunków dopuszczania do przewozu towarów niebezpiecznych są:

• Instytut Przemysłu Organicznego – towary kl. 1, 2, 3, 4.1, 4.2, 4.3, 5.1, 5.2, 6.1, 8 i 9;
• Instytut Mechaniki Precyzyjnej – towary kl. 1, 4.1, 5.1;
• Państwowa Agencja Atomistyki – towary kl. 7.

Instytut Mechaniki Precyzyjnej został również upoważniony do wykonywania czynności administracyjnych w sprawach warunków technicznych oraz badań opakowań towarów niebezpiecznych kl. 1, 4.1 i 5.1.

Galeria

Zobacz więcej