Stres zawodowy — przyczyny, konsekwencje, sposoby zapobiegania

Narastający stres powoduje zróżnicowane, specyficzne i niespecyficzne zmiany w funkcjonowaniu organizmu człowieka. Są to zmiany w procesach zarówno fizjologicznych, jak i psychologicznych, ale także w zachowaniu się, zdolności do pracy oraz w ogólnym stanie zdrowia. Oczywiście nie wszystkie pojawiają się jednocześnie i mogą być związane zarówno z ostrym, jak i przewlekłym stresem [5, 6, 8].

Stres można opisać na poziomach fizjologicznym, psychologicznym, a także związanym z tymi dwoma – poziomie behawioralnym (poziomie zachowań) [16]. 

a) Reakcje fizjologiczne

Składowe reakcji stresowej na poziomie fizjologicznym to:

• pobudzenie autonomicznego układu nerwowego, który przekazuje impulsy nerwowe do narządów wewnętrznych,
• stymulacja rdzenia nadnerczy, co powoduje wydzielanie adrenaliny i noradrenaliny do krwiobiegu,
• pobudzenie przysadki mózgowej, a za jej pośrednictwem innych gruczołów wydzielania wewnętrznego, m.in. tarczycy, wydzielającej do krwiobiegu hormon, tyroksynę, który zwiększa m.in. ogólną przemianę materii, częstość akcji serca itp.),
• przyspieszone bicie serca, które trwając zbyt długo, może doprowadzić do zaburzenia pracy serca, nadciśnienia, wylewu, uszkodzenia nerek, zaburzenia poziomu cukru, bólu klatki piersiowej,
• uwolnienie cholesterolu, co może prowadzić do ataków serca i wylewów,
• napięcie mięśni – powoduje bóle, problemy z postawą, bóle głowy, migreny,
• wyłączenie układu trawiennego, prowadzące do wrzodów, rozstroju żołądka, syndromu podrażnionego jelita [13,18].

Zbyt długo trwający stres może również prowadzić do obniżenia odporności organizmu i związanych z tym chorób infekcyjnych...