Stres zawodowy — przyczyny, konsekwencje, sposoby zapobiegania

Fazy stresu

Zjawisko stresu według Selye’a przebiega w trzech fazach.

Faza alarmowa – występują pełna mobilizacja i wykorzystanie potencjalnych możliwości jednostki. Przebiega dwustopniowo:

• faza szoku – początkowa, alarmowa reakcja zaskoczenia i niepokoju z powodu niedoświadczenia i konfrontacji z nową sytuacją. Charakteryzuje się wystąpieniem intensywnego pobudzenia organizmu do obrony (np. spadek ciśnienia, temperatury itp.),
• f. przeciwdziałania szokowi – wysiłki obronne, którym towarzyszą zmiany w funkcjach fizjologicznych organizmu (np. wzrost ciśnienia, temperatury itp.).

Faza odporności – organizm nauczył się skutecznie i bez nadmiernych zaburzeń radzić sobie ze stresorem.

Faza wyczerpania – utrata zdolności obronnych organizmu, wskaźnikiem tego jest uogólnione pobudzenie całego organizmu, co prowadzi do przewlekłego stresu bądź nawet do śmierci [15, 18]. 

Przyczyny powstawania stresu w pracy

Stres w pracy pojawia się wtedy, gdy pracownik odczuwa dyskomfort psychiczny odnośnie do warunków pracy, kiedy wymagania postawione przez środowisko pracy przekraczają jego możliwości radzenia sobie z nimi [5, 8, 11, 16].

Przyczyn powstawania stresu jest bardzo wiele. Bazując na literaturze przedmiotu, została przedstawiona jedna z klasyfikacji, zawierająca najczęściej spotykane przyczyny stresu w pracy [10]:

Środowisko fizyczne pracy