Praca w pobliżu linii średniego napięcia przyczyną wypadku przy pracy

W 2012 roku doszło do wypadku podczas prac leśnych związanych z wycinką drzew i krzewów. Jeden z pracowników zmarł na skutek porażenia prądem. Jak doszło do zdarzenia?

Przy pracy w pobliżu czynnej linii średniego napięcia (SN) występują zagrożenia (porażenie prądem elektrycznym, upadki z wysokości, warunki atmosferyczne, pola elektromagnetyczne, praca w trudnym terenie, stres i zmęczenie), które niosą za sobą wiele potencjalnych ryzyk, mogących mieć poważne konsekwencje dla zdrowia i życia pracowników.

Analiza

Praca z prądem elektrycznym jest nieodłącznym elementem wielu branż, w tym budownictwa, przemysłu i usług. Ze względu na potencjalne zagrożenia związane z elektrycznością należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Poniżej przedstawiono podstawowe informacje dotyczące pracy z prądem elektrycznym, ryzyka z tym związane oraz zasady bezpieczeństwa.

Ryzyka związane z pracą z prądem elektrycznym

1. Porażenie prądem elektrycznym:
   • Bezpośredni kontakt z przewodami pod napięciem lub nieizolowanymi częściami urządzeń może prowadzić do porażenia prądem, co może skutkować poważnymi obrażeniami lub śmiercią.
2. Oparzenia:
   • Kontakt z elementami pod napięciem lub powstanie łuku elektrycznego może powodować oparzenia skóry oraz uszkodzenia tkanek wewnętrznych.
3. Pożary i eksplozje:
   • Iskry powstałe w wyniku zwarcia mogą zapalić materiały łatwopalne, prowadząc do pożarów lub eksplozji.
4. Uszkodzenia sprzętu:
   • Niewłaściwe obchodzenie się z urządzeniami elektrycznymi może prowadzić do ich uszkodzenia, co może z kolei zwiększać ryzyko porażenia prądem.

Zasady bezpieczeństwa przy pracy z prądem elektrycznym

1. Szkolenie i kwalifikacje:
   • Pracowników należy odpowiednio przeszkolić. Powinni posiadać wymagane kwalifikacje do pracy z urządzeniami elektrycznymi.
2. Wyłączanie napięcia:
   • Zawsze, gdy to możliwe, przed rozpoczęciem pracy należy wyłączyć zasilanie. Wykorzystuje się tu zasady „5 kroków bezpiecznej pracy”:
     1. Wyłączyć napięcie.
     2. Zabezpieczyć przed ponownym załączeniem.
     3. Sprawdzić, czy instalacja jest beznapięciowa.
     4. Uziemić i zewrzeć przewody.
     5. Zabezpieczyć miejsce pracy przed osobami postronnymi.
3. Używanie odpowiednich narzędzi i sprzętu:
   • Narzędzia i sprzęt muszą być izolowane i odpowiednie do pracy z prądem. Należy regularnie kontrolować ich stan techniczny.
4. Środki ochrony indywidualnej (ŚOI):
   • Pracownicy powinni używać odpowiednich ŚOI, takich jak rękawice dielektryczne, obuwie izolacyjne, kaski ochronne i odzież ochronna.
5. Odpowiednie oznakowanie i zabezpieczenie miejsc pracy:
   • Miejsca pracy należy odpowiednio oznakować i zabezpieczyć, aby zapobiec przypadkowemu dostępowi osób nieupoważnionych.
6. Procedury awaryjne:
   • Należy opracować i wdrożyć procedury postępowania w sytuacjach awaryjnych, takich jak pożar, porażenie prądem czy zwarcie.

Praca z prądem elektrycznym wymaga staranności, odpowiedniego szkolenia i ścisłego przestrzegania zasad bezpieczeństwa. Pracownicy muszą być świadomi ryzyk i sposobów ich minimalizacji, a pracodawcy są zobowiązani do zapewnienia bezpiecznych warunków pracy oraz odpowiednich środków ochrony. Regularne szkolenia i kontrola sprzętu są kluczowe dla utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa w pracy z elektrycznością.

Opis wypadku

W 2012 roku w terenie leśnym prowadzono prace przy wycince gałęzi przy linii 30 kV. Głównym wykonawcą ww. prac była firma PW, a wycinką drzew i krzewów miała zająć się firma AB. Nadzór nad wykonywaną pracą pozostawał po stronie firmy PW. Prace wycinki drzew i krzewów zgłoszono Rejonowemu Koordynatorowi Wycinki „Zgłoszeniem pracy” przez Jana Bazyka, zatrudnionego w firmie PW cztery dni przed wypadkiem. Wg zgłoszenia kierownikiem robót był Jan Bazyk, a kierującym zespołem – Jan Nowak zatrudniony w firmie AB.

W dniu wypadku o godzinie 7.20 kierujący zespołem pracowników Jan Nowak zgłosił dyspozytorowi T-Dystrybucja rozpoczęcie prac. Zespół pracował na tak zwanym SPZ-ecie, czyli samoczynnym przełączniku załączania, który w razie awarii lub zwarcia rozłącza sieć energetyczną. Od rana kropił deszcz. Około godziny ósmej rozpoczęto prace przy wycince gałęzi.

Część ekipy: Jan Nowak i Józef Kwiatkowski pracowała po jednej stronie linii średniego napięcia, a część: Jan Kowalski, Andrzej Brat oraz Artur Car po drugiej. Około godziny 9.20 Artur Car, stojąc na drabinie, obcinał gałęzie piłą teleskopową „BAHCO” (luśnią), a Artur Brat asekurował go. Kiedy Artur Car skończył, podał piłę Janowi Kowalskiemu, a sam zaczął schodzić z drabiny. W tym czasie Jan Nowak, pracujący po drugiej stronie linii średniego napięcia, wydał polecenie Janowi Kowalskiemu, aby ten przyniósł mu „luśnię” (długość rozłożonej piły wynosiła 5,57 m), „[…] Niósł on w rękach piłę na wysięgniku”. W pewnym momencie pracownicy usłyszeli „trzask” i zobaczyli leżącego pod linią sieci Jana Kowalskiego.

Skutki wypadku:

„Porażenie prądem elektrycznym ze skutkiem śmiertelnym”.

Pytania zadane przez organ procesowy

1. Czy pokrzywdzony Jan Kowalski posiadał właściwe przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w związku zadaniami, jakie wykonywał w dniu zdarzenia?
2. Czy istnieje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy ewentualnym brakiem właściwego przeszkolenia z zakresu BHP a zaistniałym wypadkiem?
3. Czy pokrzywdzony dochował należytej ostrożności wymaganej przy wykonywanej pracy i przestrzegał zasad BHP, czy też swoim zachowaniem przyczynił się do zaistnienia wypadku?

Galeria