Ochrona sygnalistów

Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej przygotowało i udostępniło na swojej stronie internetowej zestaw materiałów zawierających najważniejsze informacje na temat ochrony sygnalistów.

Ochrona sygnalistów: najważniejsze informacje

Ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz.U poz. 928) określa w szczególności:

• definicje, m.in. organu publicznego oraz podmiotu prawnego (zobowiązanych do utworzenia kanałów zgłoszeń), działań następczych czy też działań odwetowych;
• zakres przedmiotowy naruszeń prawa podlegających zgłoszeniu;

Przepisy chroniące sygnalistę mają zastosowanie do naruszeń prawa przewidzianych przez dyrektywę 2019/1937 oraz do wszystkich naruszeń prawa w odpowiadających tym obszarom dziedzinach prawa krajowego (np. zamówień publicznych, bezpieczeństwa transportu, ochrony środowiska).

Może Cię również zainteresować: Finał konkursu „Pracodawca Przyjazny Pracownikom”

Dodatkowo rozszerzono zakres przedmiotowy ustawy o:

1. konstytucyjne wolności i prawa człowieka i obywatela (lecz tylko występujące w stosunkach jednostki z organami władzy publicznej i niezwiązane z pozostałymi dziedzinami wskazanymi w projektowanej ustawie),
2. korupcję,

• status prawny sygnalisty;

Ochrona przysługuje sygnaliście niezależnie od formy świadczenia pracy lub pełnienia służby m.in.:

• umowa o pracę,
• umowa cywilnoprawna,
• prowadzenie działalności gospodarczej,
• wolontariat
• czy służba wojskowa.

Ochroną objęto też sygnaliści dokonujący zgłoszenia lub ujawnienia publicznego przed nawiązaniem stosunku pracy lub innego stosunku prawnego stanowiącego podstawę pracy, lub gdy taki stosunek już ustał.

Ustawa obejmuje ochroną także:

1. osoby fizyczne, które zgłoszą lub ujawnią publicznie informację o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą,
2. osoby pomagające w dokonaniu zgłoszenia, 
3. osoby powiązane z sygnalistą,
4. osoby prawne lub inne jednostki organizacyjne pomagające lub powiązane z sygnalistą (w szczególności stanowiące własność lub zatrudniające sygnalistę);

Może Cię także zainteresować: Chroń zdrowie i życie pracowników podczas upałów

• warunki objęcia ochroną sygnalistów;

Status sygnalisty jest pochodną dokonania zgłoszenia wewnętrznego lub zgłoszenia zewnętrznego bądź ujawnienia publicznego. 

Dodatkowo, sygnalista powinien mieć uzasadnione podstawy sądzić, że będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego informacja jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że informacja taka stanowi informację o naruszeniu prawa (w rozumieniu ustawy).

Ochrona sygnalistów przysługuje od chwili dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego.

• zgłaszanie naruszeń prawa za pośrednictwem wewnętrznych kanałów;

Na podmioty prawne na rzecz których według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku wykonuje lub świadczy pracę co najmniej 50 osób został nałożony obowiązek ustanowienia procedury zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych.

Nie dotyczy to podmiotów działających w sektorze finansowym (m.in. banki, fundusze inwestycyjne), które mają obowiązek stworzenia kanałów zgłoszeń w każdym przypadku.

Wyłączone z ww. obowiązku są gminy lub powiaty liczące mniej niż 10 000 mieszkańców.

• zgłaszanie naruszeń za pośrednictwem zewnętrznych kanałów;

Czytaj również: Mandaty za naruszenie przepisów BHP na budowie kompleksu OLEFINY III