Ochrona pożarowa obiektów sakralnych

Obowiązki zarządcy

Ochrona obiektów sakralnych spoczywa zatem na właścicielu, zarządcy oraz użytkownikowi wszystkich budynków o charakterze religijnym. Do ich zadań należą:

a) przestrzeganie przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,
b) wyposażenie budynku w niezbędne urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice,
c) dbanie o konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, gwarantujące ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie,
d) zapewnienie osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwa i możliwości ewakuacji,
e) przygotowanie budynku, obiektu budowlanego lub terenu do prowadzenia akcji ratowniczej,
f) zapoznanie pracowników z przepisami przeciwpożarowymi,
g) ustalenie sposobu postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Sposoby ochrony kościołów przed pożarem

Wiemy już, jaka jest skala zagrożenia, jakich obiektów dotyczy, jak powstaje pożar, gdzie szukać informacji oraz znamy powody późnego wezwania straży pożarnej. Pozostaje znaleźć odpowiedź, gdzie szukać pomocy przy ochronie obiektów sakralnych przed pożarem. Przepisy jasno wskazują specjalistów od ochrony przeciwpożarowej. Inspektorzy ochrony przeciwpożarowej, technicy pożarnictwa, inżynierowie bezpieczeństwa pożarowego oraz rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Po przeanalizowaniu konkretnego obiektu wskazują jasne wytyczne.

Z doświadczenia wskażę najczęstsze sposoby ochrony kościołów przed pożarem:

1. Gaśnice – odpowiednia liczba gaśnic, umieszczona w łatwo dostępnych miejscach. Przypominam o 1 m² wolnej przestrzeni przed gaśnicą. Najczęstszymi miejscami wskazanymi przez specjalistów są okolice wejść do kościoła, zakrystii, przedsionków i kotłowani.
2. Konstrukcja – sama konstrukcja drewniana ma klasę ogniową D, to znaczy, że może mieć „istotny udział w pożarze”. By spełnić wymogi ochrony ogniowej R, musimy zastosować bierne zabezpieczenie ogniowe, np. impregnacje i wykończenie poddasza płytami gipsowo-kartonowymi.
3. System sygnalizacji pożaru – wyposażony w czujki dymu umieszczone w każdym pomieszczeniu. SSP oczywiście musi znajdować się poza kościołem, np. na plebanii. W miejscu, w którym zawsze jest osoba mogąca wezwać pomoc. Drugim, skuteczniejszym rozwiązaniem jest bezpośrednie podłączenie SSP z centrum monitoringu lub Państwowej Straży Pożarnej.
4. Ewakuacja – wystarczająca liczba wyjść ewakuacyjnych o odpowiedniej szerokości. Drzwi otwierane na zewnątrz. Wyznaczone miejsce zbiórki osób ewakuowanych.
5. Znaki – wszystkie gaśnicy, ROP-y, hydranty oraz znaki ewakuacyjne muszą być zgodne z ISO 7010.
6. Główny wyłącznik prądu – zlokalizowany na zewnątrz budynku (łatwy dostęp ekip ratunkowych to wymów).
7. IBP – instrukcja bezpieczeństwa pożarowego, opisująca cały obiekt pod kątem pożarowym. Na jej podstawie dowiemy się o konkretnych rodzajach urządzeń ppoż. oraz miejscach ich umieszczenia.
8. Przeglądy obiektów budowlanych – konkretnie w czasookresach wyszczególnionych w przepisach budowlanych i przeciwpożarowych, kontrola: instalacji i urządzeń: elektrycznych, wentylacyjnych, kominowych, odgromowych, gazowych, przeciwpożarowych, gaśnic.
9. Systemy oddymiające i zabezpieczające przed zadymieniem – umożliwiające ewakuację oraz wejście strażaków do obiektu.
10. Elementy oddzielenia stref przeciwpożarowych – stworzenie kilku stref pożarowych (np. oddzielenie kościoła od zakrystii i plebanii).

WAŻNE

Najważniejsze rozporządzenia z zakresu ochrony zabytków:

Podsumowanie

Pożar jest największym zagrożeniem dla obiektów sakralnych z powodu jego nieobliczalności i skutków, jakie pozostawia. Obiekty sakralne (zabytkowe) to dziedzictwo całego narodu. Dlatego tak ważnym zadaniem jest ochrona przeciwpożarowa tych obiektów dla kolejnych pokoleń. Świadomość osób odpowiedzialnych za kościoły z roku na rok jest coraz większa. Często otrzymujemy zapytania od proboszczy, co mogą zrobić, by ochronić swoją plebanię. Mimo to pozostaje wciąż wiele miejsc niewyposażonych w systemy sygnalizacji pożarowej ani inne urządzenia przeciwpożarowe. Często spotykam się z kontrastem: wadliwa instalacja elektryczna, piece węglowe oraz brak instalacji odgromowej, a we wewnętrzu bogate relikwie.

Na przestrzeni ostatnich lat doszło do wielu groźnych, spektakularnych i tragicznych w skutkach pożarów kościołów na świecie np. katedra Notre-Dame w Paryżu. W wielu przypadkach stwierdzono brak działania zarządcy w zakresie ochrony ppoż. Powodem często jest oszczędność lub nieznajomość przepisów.

Czytaj także o instrukcji bezpieczeństwa pożarowego.

Galeria