Nie daj się wypalić!

Czy z takim problemem powinniśmy się zgłosić do psychologa?

Jak widać, sygnały ostrzegawcze nie są specyficzne. To nie jest tak, że jeżeli w tym roku przeziębiamy się częściej niż w poprzednim i częściej boli nas głowa, to na pewno doświadczamy wypalenia zawodowego. Ze względu na brak jednoznacznych objawów syndrom ten jest trudny do diagnozy. Tu pomocna może być własna uważność. Zwracanie uwagi na sygnały płynące z ciała. Zatrzymanie się i zastanowienie, dlaczego czuję się gorzej, kiedy to się zaczęło, w jakich sytuacjach pojawia się to uczucie. Jeśli w porę uda się wychwycić sygnały ostrzegawcze i powiązać je z sytuacją w pracy, to są duże szanse, że sami sobie poradzimy z początkami wypalenia zawodowego.

W takiej sytuacji zwykle wystarczające jest zmniejszenie obciążenia pracą, krótki odpoczynek od pracy, zajęcie się swoim hobby. Gdy dochodzą kolejne objawy, takie jak gorsze wykonywanie zadań w pracy, irytacja i cynizm, brak szacunku, przechodzący niekiedy w pogardę wobec innych, wymagane są już bardziej zdecydowane działania, np. dłuższy urlop pozwalający na regenerację sił. Niezwykle ważne jest również wsparcie ze strony innych osób – z jednej strony zrozumienie sytuacji przez przełożonego, z drugiej prywatna sieć wsparcia społecznego, czyli nasi bliscy i przyjaciele. Pomoc profesjonalna w postaci porady psychologicznej, psychiatrycznej lub psychoterapeutycznej jest niezbędna, gdy wypalenie zawodowe jest już stanem chronicznego stresu i wyczerpania. Znalezienie w sobie siły na poszukiwanie tej pomocy jest niezwykle ważne, ponieważ u pracownika występują wszystkie objawy fizyczne i psychiczne, a problemy zdrowotne w dużej mierze mają podłoże psychosomatyczne.

Czy są grupy zawodowe szczególnie narażone na wypalenie?

Wszystkie grupy zawodowe są narażone na wypalenie zawodowe, różne mogą być tylko przyczyny jego wystąpienia. Niemniej uważa się, że zawodami będącymi w grupie szczególnie wysokiego ryzyka wystąpienia wypalenia zawodowego są grupy świadczące pracę na rzecz innych osób, gdzie kontakt z innymi ludźmi jest głównym elementem pracy, np. nauczyciele, personel medyczny, kadra kierownicza, psycholodzy, policjanci. Można również wskazać cechy osobowości, które zwiększają ryzyko wystąpienia syndromu wypalenia zawodowego – to na przykład wysoka ambicja, skłonność do perfekcjonizmu, duże zaangażowanie emocjonalne w wykonywane zadania, wysokie oczekiwania wobec pracy, oddanie się pracy.

Jak zapobiegać takim zjawiskom w miejscu pracy?

Pracodawca czy przełożony ma realny wpływ na pojawienie się tego syndromu u pracowników oraz na umiejętność radzenia sobie z tym, szczególnie poprzez budowanie kultury odpowiedzialności. Chodzi o zaszczepianie wśród kadry kierowniczej i pracowników odpowiedzialności nie tylko za organizację, ale przede wszystkim za ludzi i ich kondycję psychiczną w miejscu pracy. Świadomy tego szef ogranicza stres w pracy, a tym samym działa prewencyjnie, jeśli chodzi o syndrom wypalenia zawodowego, tworzy jasne reguły i zasady w środowisku pracy. Ważna jest praca adekwatna do po-siadanych umiejętności i kompetencji, zadania ambitne i satysfakcjonujące, ale nie ponad miarę i siły pracownika, a także wsparcie interpersonalne w pracy i empatia.

Jak na nowo poczuć radość z wykonywanej pracy?

Na początku warto wyznaczać sobie małe i realne cele. Małe sukcesy pozwolą odzyskać wiarę we własne możliwości i kompetencje. Warto obserwować, jak się czujemy, w jakich sytuacjach odczuwamy wzrost napięcia i co nam pomaga. Dobrze jest też postarać się o zmianę perspektywy. Nie mamy wpływu na sytuacje, które już się wydarzyły, ani na zachowanie innych ludzi. Mamy za to wpływ na nasz odbiór sytuacji, na nasze myśli i zachowania. Strategie te pozwolą umiejętnie stawiać granice, adekwatnie do naszych potrzeb, zasobów, kondycji i kompetencji. Należy również poszukiwać sposobów działania, które pomogą zregenerować się po trudnym dniu w pracy. Pomocne jest wypracowanie konstruktywnych metod radzenia sobie ze stresem. Chodzi tu o techniki relaksacji, odpowiedni oddech, poszukiwanie odprężającego hobby, kontakt z przyjaciółmi.

Źródło: PIP

Może Cię także zainteresować: Nawet 300 000 zł dla firmy na poprawę bezpieczeństwa pracy

Galeria