Raport z małych budów

Aż 728 decyzji wstrzymania prac, 663 decyzje wstrzymania eksploatacji maszyn, 3321 decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 108 Kodeksu postępowania administracyjnego, ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego, 715 osób ukaranych mandatami karnymi na łączną kwotę 894 450 zł – oto czerwcowe wyniki kontroli małych placów budów.

W ramach realizowanej od początku 2022 roku trzyletniej „Strategii kontroli i prewencji w budownictwie” inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy w czerwcu przeprowadzili zintensyfikowane kontrole na małych placach budów (tj. do 20 osób pracujących w tym samym czasie).

Wyniki kontroli

W sumie przeprowadzono 1082 kontrole robót budowlanych, którymi objęto 1059 przedsiębiorców. Skontrolowano 893 place budowy lub miejsca wykonywania robót budowlanych. Pracę wykonywało na nich 4370 osób, z których 3408 było zatrudnionych na podstawie stosunku pracy.

Większość przedsiębiorców wykonywała roboty budowlane związane z budową, przebudową lub remontem obiektów kubaturowych (budynków) – 92% kontroli. Dominowały mikroprzedsiębiorstwa, czyli firmy o kilkuosobowym zatrudnieniu, tj. do 9 osób oraz pozostałe małe zakłady, tj. o zatrudnieniu od 10 do 49 osób.

Zabezpieczenia

Inspektorzy pracy najczęściej stwierdzali naruszanie przepisów BHP przy wykonywaniu prac na wysokości. Brakowało zabezpieczeń przed upadkiem z wysokości podczas wykonywania prac na stropach, dachach, balkonach itp. Brak lub niewłaściwe zabezpieczenie osób pracujących przed możliwością upadku dotyczyły zarówno wykonania zabezpieczeń zbiorowych (80%), np. balustrad ochronnych wzdłuż krawędzi stropów, jak i stosowania środków ochrony indywidualnej (81%). Brakowało także zabezpieczeń szybów windowych, otworów w ścianach zewnętrznych oraz w stropach chroniących przed wpadnięciem (69%).

Dominującą nieprawidłowością, występującą prawie na wszystkich kontrolowanych rusztowaniach (89%), był brak lub nieprawidłowo wykonane balustrady ochronne zabezpieczające przed upadkiem z wysokości od strony przestrzeni otwartych przy pomostach roboczych.

ŚOI

W ponad połowie kontrolowanych zakładów pracujący wykonywali prace bez wymaganych środków ochrony indywidualnej – głównie hełmów ochronnych, ale również ochron słuchu, dłoni, twarzy lub oczu. Dotyczyło to co trzeciego kontrolowanego pracującego. Nieraz stwierdzano, że pracownicy posiadali środki ochrony indywidualnej na wyposażeniu, lecz ich nie używali (np. przechowywali w samochodzie) – szczególnie w upalne dni.

Strefy niebezpieczne

W 60% kontroli zastrzeżenia dotyczyły braku bądź nieprawidłowego wygrodzenia i oznakowania stref i miejsc niebezpiecznych. Dotyczy to m.in. wykonania daszków ochronnych, w miejscach wykonywania prac ziemnych, strefach pracy maszyn budowlanych, pracach w wykopach, na dachach czy też na rusztowaniach, gdzie występuje zagrożenie spadania przedmiotów z wysokości itp. Obowiązki w ww. zakresie przedsiębiorcy ograniczali zazwyczaj do wyznaczenia terenu prowadzenia prac za pomocą kolorowej taśmy. Bardzo dużym problemem występującym w ponad połowie kontrolowanych budów (58%) było zapewnienie prawidłowych przejść i dojść do stanowisk pracy. Najczęściej dotyczyło to braku zabezpieczeń przed upadkiem z wysokości ze schodów, pochylni lub pomostów.

Przewody elektryczne

Zauważalny był brak zabezpieczenia przewodów elektrycznych przed uszkodzeniem mechanicznym, które pozostawiane na ciągach komunikacyjnych stwarzały ryzyko potknięcia, a w przypadku ich uszkodzenia – porażenia prądem elektrycznym. Stwierdzono to aż w 78% kontroli, w których badano problem. Jednocześnie zaobserwowano eliminowanie tego typu zagrożenia poprzez coraz częstsze stosowanie elektronarzędzi zasilanych akumulatorowo.