Ergonomia prac spawalniczych
W artykule scharakteryzowano jedną z najczęściej stosowanych odmian technik spajania, jaką jest spawanie łukiem elektrycznym. Przybliżono także zagrożenia w pracy spawacza oraz wskazano na działania, które mogłyby ją usprawnić.
Spawalnictwo jest jedną z podstawowych technologii wytwarzania i naprawy konstrukcji metalowych, a obecnie również przedmiotów z tworzyw sztucznych, stosowaną we wszystkich praktycznie działach gospodarki – począwszy od budowania olbrzymich supertankowców, przez przedmioty używane w gospodarstwach domowych, a skończywszy na różnorodnych urządzeniach wykorzystywanych w medycynie.
Z definicji spawanie to łączenie ze sobą elementów za pomocą obróbki cieplnej – doprowadzanie ich do stanu ciekłego, a następnie ochładzanie tak, aby jeszcze ciekły metal krzepł w formie utworzonej przez nadtopione brzegi elementów spawanych, tworząc spoinę. Prawidłowo wykonany proces pozwala na zapewnienie ciągłości pomiędzy spawanymi elementami oraz jednorodność wszystkich właściwości w obszarze złącza.
Spawanie łukiem elektrycznym
Jedną z najczęściej stosowanych odmian technik spajania jest spawanie łukiem elektrycznym. Odbywa się ono poprzez miejscowe stopienie łączonych elementów bez wywarcia docisku. Polega na wytworzeniu między elektrodą spawalniczą a materiałem spawanym łuku elektrycznego wydzielającego ciepło, pod wpływem którego topią się brzegi łączonych elementów i dodawaniu zazwyczaj spoiwa, a następnie na tworzeniu złącza zwanego spoiną. Spawanie tego rodzaju wykonuje się z wykorzystaniem spawarki, będącej źródłem elektronów o dużej gęstości – ich przepływ generuje łuk elektryczny. Metoda ta stosowana jest zwykle do spawania blach o grubości od 1 do 80 mm. Podstawowymi rodzajami spawania elektrycznego łukowego są:
- spawanie elektrodą topliwą:
- otuloną: MMA (manual metal arc welding),
- litą (pełną) w osłonie gazów dwutlenku węgla (MAG – metal active gas) czy też argonu lub jego mieszanek (MIG – metal inert gas),
- proszkową: bez gazu, w osłonie gazu aktywnego, w osłonie gazu obojętnego,
- łukiem krytym;
- spawanie elektrodą nietopliwą, zazwyczaj wolframową: TIG (tungsten inert gas).