Bezpieczniejsza praca medyków dzięki edukacji, zmianom organizacyjnym i dostosowaniu środowiska pracy

Działania edukacyjne, zmiany w organizacji pracy i dostosowanie środowiska pracy do potrzeb pracowników to kluczowe działania, które mogą poprawić warunki pracy medyków – wynika z badań Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego (CIOP-PIB).

Czytaj także: Międzynarodowy Dzień Walki z Mobbingiem

W latach 2022–2024 CIOP-PIB prowadził kompleksowe badania nad wpływem psychospołecznych warunków pracy na zdrowie psychiczne i satysfakcję zawodową personelu medycznego. Naukowcy analizowali, które czynniki mają największe znaczenie dla zadowolenia z pracy i dobrostanu medyków. Na podstawie wyników opracowano zalecenia, które pomagają dbać o zdrowie psychiczne pracowników ochrony zdrowia oraz przeciwdziałać agresji wobec nich. Zarówno w placówkach medycznych, jak i poza nimi.

Agresja wobec medyków – problem wielowymiarowy

Wyniki badań wskazują, że przemoc wobec personelu medycznego wynika najczęściej z frustracji pacjentów, związanej z niedoskonałym modelem funkcjonowania opieki zdrowotnej oraz z ich stanem psychofizycznym, często zaburzonym przez choroby, narkotyki, alkohol lub problemy psychiczne. Skutki przemocy są poważne – jej doświadczanie wpływa na samopoczucie medyków, powodując m.in.:

• wypalenie zawodowe,
• lęk o zdrowie i życie,
• a także zmniejsza efektywność pracy.

Agresja sprzyja także popełnianiu błędów przez personel medyczny. Narażenie na przemoc często prowadzi do chronicznego stresu, który może się przyczyniać do rozwoju cynizmu i wycofania w relacjach z pacjentami.

Kluczowe ustalenia i rekomendowane działania

W badaniach CIOP-PIB wzięło udział 191 osób (70% kobiet, 30% mężczyzn). W różnym wieku (do 30. roku życia – 23%; 30–39 lat – 41%; 40–49 lat – 19%, 50–60 lat – 13%).

Osoby badane reprezentowały zawody medyczne, przy czym:

• pielęgniarki i pielęgniarze stanowili 46%,
• lekarze i lekarki – 17%,
• salowe i salowi – 5%,
• ratowniczki i ratownicy medyczni – 23%,
• fizjoterapeuci i fizjoterapeutki – 2%,
• a przedstawicielki i przedstawiciele pozostałych zawodów – 7%.

Przeanalizowano kwestie, takie jak:

• brak równowagi między pracą a życiem prywatnym,
• nadmiar obowiązków,
• trudne emocjonalnie sytuacje,
• a także niewystarczające wsparcie przełożonych.

– Wysoki poziom stresu może prowadzić do wypalenia zawodowego, problemów ze snem i obniżonej samooceny zdrowia. To wszystko negatywnie wpływa na jakość opieki medycznej – podkreśla dr Magdalena Warszewska-Makuch z zespołu badawczego CIOP-PIB. – Na podstawie wyników badań opracowaliśmy zalecenia dotyczące działań profilaktycznych, które mogą pomóc w redukcji stresu i jego skutków dla zdrowia psychicznego medyków.

Rekomendowanymi działaniami są:

• na poziomie organizacyjnym – wprowadzenie procedur monitorowania agresji wobec personelu i edukacja pracowników medycznych w zakresie deeskalacji konfliktów, lepsze organizowanie pracy w placówkach, programy promocji zdrowia w miejscu pracy i kampanie edukacyjne,
• na poziomie indywidualnym – treningi uważności, wzmacnianie odporności psychicznej i szkolenia z inteligencji emocjonalnej.

Wpływ warunków pracy personelu medycznego na jakość opieki zdrowotnej

Wnioski z badań przeprowadzonych na grupie pracowników medycznych mogą się stać podstawą do tworzenia systemowych rozwiązań wspierających pracowników ochrony zdrowia w Polsce. Poprawa warunków pracy medyków nie tylko pozytywnie wpłynie na ich zdrowie i bezpieczeństwo, lecz także na jakość opieki zdrowotnej świadczonej pacjentom. Działania profilaktyczne i edukacyjne mogą również ograniczyć absencję chorobową oraz rotację personelu, które obecnie są dla sektora ochrony zdrowia jednymi z największych wyzwań.

Źródło: CIOP-PIB

Może Cię również zainteresować: Przeciwdziałanie mobbingowi priorytetem Inspekcji Pracy