Pył jako zagrożenie pożarem i wybuchem

Zapylenie w środowisku pracy jest traktowane jako zagrożenie wpływające negatywnie na układ oddechowy pracownika. Pył należy również rozpatrywać w kontekście zagrożenia pożarowego i wybuchowego.

Obecność różnego rodzaju pyłów jest sprawą oczywistą zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym każdego człowieka. Wprawdzie wiele z tych pyłów jest niemal niewidocznych gołym okiem, to wywierają one poważny wpływ na środowisko naturalne oraz na zdrowie i bezpieczeństwo każdego z nas. Niektóre ze wspomnianych pyłów mają właściwości palne i wybuchowe, co ma szczególne znaczenie w ocenie ryzyka zawodowego.

Pierwszym opisanym wybuchem pyłu był wybuch mąki, a zdarzenie to miało miejsce 14 grudnia 1785 roku w centrum Turynu we Włoszech. Efektem tego zdarzenia było całkowite zniszczenie budynków [1]. Wobec tego z pozoru niegroźne pyły (czasami znajdujące się w każdym domu) mogą być przyczyną wybuchów porównywalnych w skutkach do wybuchów gazów, z wyraźnym zaznaczeniem, że istnieją pomiędzy tymi zjawiskami zasadnicze różnice. Jako materiał zdolny do wybuchu należy traktować każdy pył palny, który u źródła uwalniania może tworzyć mieszaninę pyłowo-powietrzną o odpowiednim stężeniu (tj. przekraczającym dolną granicę wybuchowości), a również pył, który, osadzając się na różnych powierzchniach, tworzy warstwę, która w wyniku ogrzania może stać się źródłem zapłonu [2]. Antropogeniczne źródła pyłów emitują pyły różniące się od siebie wielkością ziaren, składem chemicznym oraz mineralogicznym. Przykładowymi ich źródłami antropogenicznymi są:

• energetyka zawodowa i przemysłowa,
• rolnictwo,
• metalurgia,
• motoryzacja,
• transport,
• technologie przemysłowe,
• procesy wykorzystania oraz unieszkodliwiania odpadów,
• przemysł chemiczny,
• produkcja materia...