Raport z małych budów

Statystyka z kontroli

Prawne środki oddziaływania zastosowane przez inspektorów pracy

Ogółem inspektorzy pracy skierowali do pracodawców 6752 decyzje dotyczące nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (w tym wydane w formie ustnej), z czego:

• 728 decyzji wstrzymania prac,
• 663 decyzji wstrzymania eksploatacji maszyn,
• 479 decyzji skierowania do innych prac,
• 61 decyzji zakazania wykonywania prac dot. 178 osób,
• 3321 decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 108 K.p.a., ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego.

Średnio podczas jednej kontroli wydano 6,2 decyzji nakazowych, w tym 4,2 dotyczyły bezpośrednich zagrożeń dla życia lub zdrowia osób pracujących.

Ponadto w trakcie kontroli inspektorzy pracy udzielili 4578 porad technicznych.

Wnioski z kontroli

Poziom bezpieczeństwa pracy na małych budowach jest niewystarczający, znacząco odstający od akceptowalnego poziomu obserwowanego na większości dużych budów.

Lekceważenie procedur

Przyczyn tego stanu rzeczy jest kilka. Budowy mniejszych inwestycji obsługiwane są na ogół przez niewielkie podmioty zatrudniające do 9 pracowników. Często są to firmy lokalne, prowadzone przez osoby fizyczne, w tym firmy zatrudniające członków rodziny przedsiębiorcy. Powoduje to lekceważenie obowiązujących procedur bezpieczeństwa pracy w stosunku do pracujących (od przygotowania do pracy, po stosowanie zabezpieczeń stanowisk pracy).

Problemy ekonomiczne

W podmiotach wykonujących roboty budowlane na małych inwestycjach pracodawcy często borykają się z problemami ekonomicznymi. Realizując prace zlecone przez inwestorów prywatnych – np. osoby fizyczne, dysponując skromnym własnym zapleczem technicznym niezbędnym do wykonania powierzonych prac, koncentrują się wyłącznie na problemach związanych z realizacją obiektu. Inwestor nie jest zainteresowany opłacaniem zabezpieczeń dla pracowników, uważając, że jest to rola wykonawcy robót.

Brak czasu

Kolejną przyczyną niewłaściwego stanu bezpieczeństwa pracy na małych placach budów jest również sposób prowadzenia nadzoru nad prowadzonymi inwestycjami przez kierowników tych budów, którzy często nadzorują kilka budów jednocześnie. Taki sposób „nadzoru” w praktyce ogranicza się jedynie do dokonywania przez nich stosownych wpisów do dziennika budowy przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek nadzoru nad sposobem prowadzenia prac budowlanych.

Inspektorzy wskazują również, że w małych podmiotach służba BHP nie prowadzi działalności w sposób prawidłowy. Osoby wykonujące zadania służby BHP funkcjonują tylko w dokumentacji, tj. przygotowywanie i podpisywanie potwierdzeń szkoleń i wielokrotne powielanie instrukcji.

Rotacja pracowników

Inną przyczyną uchybień w obszarze bezpieczeństwa pracy jest rotacja pracowników. Coraz częściej pracodawcy, mając problemy z pozyskaniem odpowiednich pracowników, zatrudniają przypadkowe osoby. Posiadają one często niewystarczające umiejętności, doświadczenie i wiedzę, w tym w zakresie bezpieczeństwa pracy.

Pośpiech

Bardzo ważną kwestią przy wykonywaniu mniejszych inwestycji przez małe podmioty jest pośpiech. Ze względu na występujący na rynku od kilku lat deficyt pracowników budowlanych, małe firmy mają zapełniony portfel zleceń na wiele miesięcy do przodu. Inwestorzy są zainteresowani zarówno jak najszybszym rozpoczęciem prac, jak i ich zakończeniem. Szczególnie, że rynek materiałów budowlanych jest niepewny – ceny drastycznie poszybowały w górę. W tej sytuacji wykonawcy rozpoczynają roboty w kilku miejscach i naprzemiennie wykonują prace na kilku budowach, „przerzucając” pracowników. Istotna dla nich, w świetle zobowiązań w stosunku do inwestorów, staje się terminowość wykonania robót. W tym kontekście bezpieczny sposób realizacji jest mniej istotny albo wcale nieistotny.

Źródło: Państwowa Inspekcja Pracy

Przeczytaj również: Bezpieczeństwo na placach budów