Zasady udzielania pierwszej pomocy

Pierwszej pomocy powinna obowiązkowo udzielić każda osoba znajdująca się na miejscu wypadku. Nieudzielenie pomocy osobom poszkodowanym grozi odpowiedzialnością karną (art. 162 §1 Kodeksu karnego). Jakie są zasady udzielania pierwszej pomocy?

Udzielający pomocy nie może pozostawić rannego samego do czasu przybycia lekarza. Podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy to:

1. zabezpieczenie i natychmiastowe usunięcie poszkodowanego z miejsca wypadku, jeżeli niebezpieczeństwo zagraża mu w tym miejscu w dalszym ciągu,
2. przerwanie działania lub usunięcie czynnika szkodliwego,
3. pobieżne obejrzenie chorego i stwierdzenie, czy jest on przytomny, czy oddycha, czy są oznaki krwawienia itp.

Po wstępnych oględzinach ofiarę wypadku należy położyć wygodnie na ziemi lub ławce i rozluźnić ubranie. W razie wymiotów należy przechylić głowę chorego na bok, by uniknąć blokady układu oddechowego. Najlepiej ułożyć taką osobę w pozycji bezpiecznej (tzw. bocznej ustalonej). Podawanie płynów, np. lekarstw, łykami jest dozwolone jedynie wtedy, gdy chory jest przytomny i nie ma wyraźnych objawów uszkodzenia narządów przewodu pokarmowego (żołądka, jelit).

U rannych, którzy stracili przytomność, należy niezwłocznie stwierdzić, czy odbywają się czynności oddechowe, a jeżeli oddechu brak, podjąć działania reanimacyjne.

Krwawienia, oparzenia i odmrożenia – zasady udzielania pierwszej pomocy

W przypadku krwawienia stosuje się opatrunki uciskowe. Na ranę należy nałożyć wyjałowioną gazę i dość silnie przybandażować.

W przypadku krwotoku zewnętrznego stosuje się zwykle ucisk krwawiącego naczynia, starając się przycisnąć naczynie do kości w tym miejscu, gdzie przebiega ono powierzchownie. Do tego celu można użyć specjalnej opaski elastycznej albo węża gumowego.

W przypadku oparzeń termicznych w pierwszej kolejności należy oparzoną powierzchnię wychłodzić zimną wodą.

W przypadku oparzeń chemicznych pierwsza pomoc polega na zmywaniu oparzonej powierzchni strumieniem wody przez kilka, a nawet kilkanaście minut. Pozostałe resztki substancji staramy się zobojętnić. W przypadku oparzenia kwasami spłukujemy oparzoną powierzchnię płynami o charakterze zasadowym, np. mydlinami lub roztworem sody oczyszczonej. W przypadku oparzenia ługami powierzchnię oparzoną spłukujemy płynami o charakterze kwasowym, np. słabym roztworem kwasu cytrynowego lub octowego (1%).

Przy odmrożeniach postępowanie zależy od rodzaju i stopnia odmrożenia. Odmrożoną część ciała, np. kończynę, należy natychmiast ogrzewać bądź przez zastosowanie ciepłej kąpieli całego ciała w wodzie o temp. 25-30°C (po kilku minutach można podnieść temperaturę wody do ok. 37°C – maksymalnie!), bądź tylko odmrożonej kończyny, i lekko ją masować. Oczywiście chory musi przebywać w ciepłym pomieszczeniu. Po ogrzaniu odmrożone miejsce należy zaopatrzyć jałowymi opatrunkami z nawazelinowanej gazy i waty. Chory powinien wypić kilka szklanek
gorącej herbaty lub innych płynów. Jeśli na skórze występują pęcherze lub grożące martwicą sine przebarwienia, chorego należy natychmiast przewieźć do szpitala. Wskazaniem do przewiezienia do szpitala jest też złe ogólne samopoczucie chorego, duszność i osłabienie.

Ratowanie osoby poszkodowanej w wypadku

Podczas ratowania osoby poszkodowanej w wypadku zwracamy uwagę
na warunki bezpieczeństwa otoczenia. Musimy być pewni, iż nic nam nie zagraża. Dopiero wtedy przystępujemy do bezpośredniego udzielania pomocy. Podchodząc do osoby poszkodowanej, należy delikatnie nią potrząsnąć, nachylić się i głośno wypowiedzieć formułę: „Co się stało? Otwórz oczy! Czy mogę ci pomóc?”. Gdy osoba poszkodowana nie reaguje, należy natychmiast wezwać pomoc.

Następnie należy upewnić się, czy poszkodowany ma prawidłowy oddech. Dokonuje się tego po udrożnieniu dróg oddechowych, poprzez odchylenie głowy do tyłu i podciągnięcie żuchwy ku górze, i przyłożeniu ucha do ust i nosa osoby poszkodowanej. Przez 10 sekund należy obserwować, czy klatka piersiowa się unosi i czy czujemy powietrze wydechowe oraz czy słyszymy prąd powietrza z ust poszkodowanego. Gdy oddech jest prawidłowy, układamy poszkodowanego w pozycji tzw. bocznej ustalonej i czekamy na pomoc medyczną. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowego oddechu (okresowe próby westchnięć, chrapanie) lub też całkowitego braku oddechu należy postępować zgodnie z przedstawionym niżej algorytmem.

Galeria