Reklama
Czynnik ludzki 2024

Sygnaliści – wszystko, co warto wiedzieć

25 września 2024 roku wchodzi w życie ustawa o ochronie sygnalistów. Państwowa Inspekcja Pracy pomaga zrozumieć nowe regulacje.

Ustawa z dnia 14 czerwca 2024 roku o ochronie sygnalistów implementuje do polskich przepisów dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 23 października 2019 roku w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. I chociaż w samej ustawie nie ma formalnego zapisu odnoszącego się do Kodeksu pracy, to wiele jej postanowień jest zbieżnych z prawem pracy. Dlatego właśnie z inicjatywy Głównego Inspektora Pracy Marcina Staneckiego Państwowa Inspekcja Pracy zrealizowała bezpłatny, ogólnodostępny webinar pod hasłem „Sygnaliści – czy jesteśmy gotowi?”. Zgromadzona dzięki temu baza wiedzy będzie ogólnie dostępna bez ograniczeń czasowych.

Program webinaru obejmował kilka bloków tematycznych. Szczegółowo omówimy je w kolejnych odsłonach. Już teraz publikujemy wszystkie prezentacje oraz nagrania wideo.

Wykład wprowadzający „Sygnalista, czyli kto?” wygłosił dr hab. Krzysztof Walczak, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, dyrektor Centrum Outsourcingu Procesowego na Wydziale Zarządzania UW.

– W obiegu publicznym dość dużo miejsca poświęcono tematyce „sygnalista a prawo pracy”. Przez kilka miesięcy miałem przyjemność być w Komisji Europejskiej, zajmować się dyrektywami i powiem, że dobrze się stało, iż sygnaliści nie objęli prawa pracy – wysunął tezę Krzysztof Walczak, wyjaśniając swoje stanowisko w dalszej części wykładu, by precyzyjnie dookreślić, kim w rozumieniu doktryny oraz ustawy jest sygnalista.

„Procedura zgłoszeń wewnętrznych i działania następcze, czyli nowe obowiązki podmiotów prawnych obowiązanych do wdrożenia systemu zgłoszeń wewnętrznych” to temat drugiego wykładu, wygłoszonego przez dr hab. Beatę Baran-Wesołowską z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Głównym motywem tego wykładu były obligatoryjne oraz fakultatywne elementy procedury zgłoszeń wewnętrznych. Procedury, które – jako akt wewnętrzny – muszą zostać stworzone i wdrożone w określonych ustawą podmiotach. Artykuł 25 w punkcie 1 ustawy o ochronie sygnalistów podaje zamknięty, ośmiopunktowy katalog elementów obligatoryjnych. Jednym z obowiązków jest na przykład opracowanie trybu postępowania z informacjami o naruszeniach prawa zgłoszonymi anonimowo. Jest to o tyle ważne i trudne, że kolejne punkty ustawy nakładają obowiązek udzielenia zgłaszającemu informacji zwrotnej. Punkt 2 wskazanego artykułu ustawy o ochronie sygnalistów to czteropunktowy katalog otwarty działań nieobowiązkowych, ale możliwych do ujęcia w dokumentacji.

Może Cię także zainteresować: Przyszłość zawodu specjalisty ds. BHP – jak może wyglądać?

Wykłady posłużyły za przyczynek do dyskusji podczas panelu pod hasłem „Zgłoszenia wewnętrzne – czy jesteśmy gotowi?”. Uczestniczyli w nim Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki, dyrektor Departamentu Prawa Pracy Konfederacji Lewiatan Robert Lisicki oraz dyrektor Wydziału Prawno-Interwencyjnego Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych Paweł Śmigielski. Moderatorką dyskusji była Mirosława Brzostek-Kleszcz, zastępczyni dyrektora Departamentu Prawa Pracy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Rozmówców już na wstępie podzieliły odmienne stanowiska w sprawie zasadności umieszczenia w ustawie prawa pracy. Padające z każdej strony argumenty udowodniły, iż nie istnieje złoty środek, który mógłby zadowolić wszystkie środowiska. Rozmówcy zgodzili się jednak, że przepisy o sygnalistach z założenia będą ewoluowały na podstawie doświadczeń z funkcjonowania poszczególnych zapisów ustawy.

Temperaturę dyskusji zdecydowanie podniósł prof. dr hab. Arkadiusz Sobczyk z Katedry Prawa Pracy i Polityki Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, który swój wykład „Zakładowe postępowanie w celu ustalenia statusu sygnalisty” skupił wokół rozważań na temat intencji unijnych przepisów nakładających na państwa członkowskie stworzenie systemu zgłaszania nieprawidłowości.

Kolejny panel dyskusyjny wypełniła gorąca dyskusja, a jej tematem przewodnim były „Zgłoszenia zewnętrzne – szansa czy dodatkowe obciążenie organów publicznych?”. Tym razem moderatorką rozmowy była Katarzyna Jędrzejewska z Departamentu Prawa Pracy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a uczestniczyli w niej: Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki, dr hab. Grzegorz Makowski z Zakładu Socjologii Szkoły Głównej Handlowej, dr hab. Beata Baran-Wesołowska z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Jakub Królikowski, naczelnik Wydziału do Spraw Obsługi Zgłoszeń Zewnętrznych Sygnalistów w Biurze Rzecznika Spraw Obywatelskich, Juliusz Wrębiak z Departamentu Prawa Pracy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Już niemożność udzielenia jednoznacznej odpowiedzi na pierwsze, pozornie najprostsze pytanie o prognozowaną liczbę zgłoszeń zewnętrznych ukazała, z jak skomplikowanym, wieloaspektowym i interdyscyplinarnym dokumentem mamy do czynienia. Pomogło odwołanie się do doświadczeń Słowacji, gdzie taka ustawa już funkcjonuje, zdążyła nawet przejść dwie nowelizacje, zaś prawdziwym bodźcem do pobudzenia społeczeństwa stała się kampania medialna pod hasłem „Niemilczenie jest złotem”.

Czytaj również: Usuwanie skutków powodzi usprawiedliwia nieobecność w pracy

Reklama
Targi BHP 2025
Reklama

Sklep

Bezpieczna praca spawacza (e-book)

Bezpieczna praca spawacza (e-book)

59,00 zł

Kup teraz
101 dobrych praktyk BHP. Tom 2 (album)

101 dobrych praktyk BHP. Tom 2 (album)

149,00 zł

Kup teraz
101 dobrych praktyk BHP. Tom 3 (album)

101 dobrych praktyk BHP. Tom 3 (album)

149,00 zł

Kup teraz
101 dobrych praktyk BHP. Tom 4 (album)

101 dobrych praktyk BHP. Tom 4 (album)

149,00 zł

Kup teraz
Ergonomia w zakładzie pracy <br> (e-book)

Ergonomia w zakładzie pracy
(e-book)

59,00 zł

Kup teraz
Bezpieczna produkcja (e-book)

Bezpieczna produkcja (e-book)

59,00 zł

Kup teraz
Wypadki w zakładach produkcyjnych. Case study.

Wypadki w zakładach produkcyjnych. Case study.

99,00 zł

Kup teraz
Promotor BHP (prenumerata)

Promotor BHP (prenumerata)

264,00 zł

Kup teraz
Poznaj nasze serwisy

Nasze strony wykorzystują pliki cookies. Korzystanie z naszych stron internetowych bez zmiany ustawień przeglądarki dotyczących plików cookies oznacza, że zgadzacie się Państwo na umieszczenie ich w Państwa urządzeniu końcowym. Więcej szczegółów w Polityce prywatności.