Nietypowe formy zatrudnienia – zalety i wady

Na zagadnieniach związanych z pracą platformową, jej zaletach, wadach i problemach z nią związanych skoncentrował się zastępca Głównego Inspektora Pracy Dariusz Mińkowski w swoim wystąpieniu podczas V Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej z cyklu „Nietypowe stosunki zatrudnienia”.

Już po raz piąty na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego 1 i 2 grudnia 2022 roku odbyła się w formie hybrydowej Ogólnopolska Konferencja Naukowa z cyklu „Nietypowe stosunki zatrudnienia”, organizowana przez Centrum Nietypowych Stosunków Zatrudnienia WPiA UŁ, Okręgowy Inspektorat Pracy w Łodzi oraz Studenckie Forum Naukowe Nietypowych Stosunków Zatrudnienia WPiA UŁ. Tym razem jej temat to „Stosowanie nietypowych form zatrudnienia z naruszeniem prawa pracy i prawa ubezpieczeń społecznych – diagnoza oraz perspektywy na przyszłość”. Główny Inspektorat Pracy reprezentowali Dariusz Mińkowski, zastępca Głównego Inspektora Pracy oraz uczestniczący zdalnie Dariusz Górski, dyrektor Departamentu Legalności Zatrudnienia GIP.

Upowszechnienie nietypowych form zatrudnienia

W Polsce od dłuższego czasu mamy do czynienia ze zjawiskiem upowszechniania się w gospodarce rynkowej nietypowych form zatrudnienia. Głównym powodem takiego stanu rzeczy jest chęć ograniczania kosztów zatrudnienia w celu poprawy konkurencyjności przedsiębiorstw oraz poszukiwanie bardziej elastycznych form świadczenia pracy. Te właśnie czynniki, a także globalizacja, cyfryzacja, rozwój nowoczesnych technologii i teleinformatyki oraz niepewność wywołana pandemią COVID-19 i wojną na Ukrainie skutkują odchodzeniem od tradycyjnego modelu zatrudnienia opartego na umowie o pracę na czas nieokreślony na rzecz: zatrudnienia terminowego (umowa o pracę na czas określony, zatrudnienie tymczasowe, zatrudnianie cudzoziemców); zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy; telepracy i pracy zdalnej; outsourcingu pracowniczego; zatrudnienia cywilnoprawnego; samozatrudnienia; pracy świadczonej za pośrednictwem platform internetowych, także z wykorzystaniem sztucznej inteligencji.

Tendencja ta prowadzi do prekaryzacji rynku pracy, generując niepewność, a także brak stabilności zatrudnienia. Skutkuje to znacznym obniżeniem standardów w zakresie ochrony życia i zdrowia, wynagrodzenia za pracę, godności i dóbr osobistych czy również ochrony przed dyskryminacją i nierównym traktowaniem.

Wydarzeniem objęli patronatem: prof. dr hab. Elżbieta Żądzińska, rektor Uniwersytetu Łódzkiego, Katarzyna Łażewska-Hrycko, Główny Inspektor Pracy, prof. dr hab. Gertruda Uścińska, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Konfederacja Lewiatan, jak również Konfederacja Związków Zawodowych OPZZ.

Przebieg konferencji

Uczestników konferencji powitali: dr hab. Tomasz Duraj, prof. UŁ, kierownik Centrum Nietypowych Stosunków Zatrudnienia WPiA UŁ; prof. dr hab. Zbigniew Kmieciak, prorektor Uniwersytetu Łódzkiego ds. nauki; Dariusz Mińkowski; prof. dr hab. Gertruda Uścińska, a także przedstawiciele pozostałych patronów i partnerów konferencji.

Podczas pierwszego panelu, który moderował prof. dr hab. Zbigniew Hajn z Uniwersytetu Łódzkiego, Dariusz Mińkowski przedstawił prelekcję „Stosowanie nietypowych form zatrudnienia z naruszeniem prawa pracy w praktyce Państwowej Inspekcji Pracy”.

– W polskich uwarunkowaniach jako zatrudnienie nietypowe wskazuje się pracę wykonywaną na podstawie umowy o pracę zawartą na czas określony, pracę tymczasową wykonywaną w ramach ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, pracę wykonywaną w niepełnym wymiarze czasu pracy oraz w ramach zadaniowego lub ruchomego czasu pracy – mówi wiceszef inspekcji. – Istotny obszar stanowi zatrudnienie niepracownicze, w tym umowy cywilnoprawne (umowa zlecenia, umowa o dzieło, umowa agencyjna, kontrakt menedżerski) oraz samozatrudnienie.

Galeria